در این مقاله برخی از دلایل شایع درد شانه و همچنین برخی از گزینه های درمانی درد شانه را به صورت کلی توضیح می دهیم.با مطالعه علل درد شانه و روش های تشخیص آن از شدت درد شانه خود بکاهید.
درد شانه و مشکلات شایع شانه
چیزی که اکثر مردم آن را شانه می نامند در واقع چندین مفصل است که با تاندون ها و عضلات ترکیب می شود و باعث می شود دامنه حرکتی گسترده ای در بازو ایجاد شود.
مانند بردن دست به پشت کمر و یا پرتاپ توپ در فوتبال یا در بازی والیبال .
مشکلات شانه معمولا ناشی از بی ثباتی شانه یا صدمه بافت نرم یا ساختارهای استخوانی شانه است ، و در نتیجه درد ایجاد می کند. در این صورت شما هنگامی که شانه خود را حرکت می دهید ممکن است احساس درد کنید. درد ممکن است موقتی باشد یا ممکن است ادامه داشته باشد و به تشخیص و درمان پزشکی نیاز داشته باشد.
شکل 1- درد شانه
در این مقاله برخی از دلایل شایع درد شانه و همچنین برخی از گزینه های درمانی کلی توضیح داده شده است :
آناتومی شانه شما از سه استخوان تشکیل شده است :
استخوان بازو ، تیغه شانه (کتف) و استخوان (ترقوه)
سر استخوان بازوی شما در یک سوکت گرد در تیغه شانه قرار می گیرد. به این سوکت glenoid گفته می شود.چندین عضله و تاندون استخوان بازوی شما را در سوکت شانه شما متمرکز نگه می دارد. به این بافت ها روتاتور کاف گفته می شود. آنها سر استخوان بازوی شما را پوشانده و به تیغه شانه شما متصل می کنند.
علل درد شانه
بیشتر مشکلات شانه به پنج دسته اصلی تقسیم می شوند:
۱- التهاب تاندون (بورسیت یا تاندینیت)
۲- پارگی تاندون
۳- بی ثباتی
۴- آرتروز یا استئوآرتریت یا ساییدگی استخوان شانه
۵- شکستگی استخوان شانه
بورسیت
بورس ها در واقع کیسه های کوچک و پر از مایعی هستند که در اکثر مفاصل بدن ، از جمله شانه قرار دارند.آنها به عنوان بالشتک بین استخوان ها و بافت های نرم پوشاننده عمل می کنند و به کاهش اصطحکاک بین عضلات شانه و استخوان کمک می کنند.
گاهی اوقات ، استفاده بیش از حد از شانه منجر به التهاب و تورم بورس بین روتاتور کاف و بخشی از استخوان شانه معروف به آکرومیون می شود و نتیجه یک بیماری است که به عنوان بورسیت ساب آکرومیال subacromial .
بورسیت اغلب همراه با التهاب تاندینیت روتاتور کاف رخ می دهد. در این حالت بسیاری از بافت های شانه می توانند ملتهب و دردناک شوند. در نتیجه بسیاری از فعالیت های روزمره ، مانند شانه کردن مو یا لباس پوشیدن ، ممکن است دشوار شود.
شکل 2 - التهاب تاندون (بورسیت یا تاندینیت)
التهاب تاندون یا تاندینیت
تاندون در واقع رباطی است که عضله را به استخوان متصل می کند. اغلب تاندینیت ها به علت التهاب تاندون است.
به طور کلی ، تاندینیت به دو نوع تقسيم می شوند :
۱- تاندینیت حاد : پرتاب ناگهانی یک توپ یا سایر فعالیت هایی که در حین کار یا ورزش دست در بالای سر قرار می گیرد می تواند منجر به التهاب تاندون یا تاندینیت حاد شود.
۲- تاندینیت مزمن : در اثر بیماری های فرسایشی یا دژنراتیو مانند آرتروز یا ساییدگی به دلیل افزایش سن ، می توانند منجر به التهاب تاندونیت مزمن شوند.
شایع ترین تاندون های شانه شامل چهار تاندون چرخاننده یا روتاتور و یکی از تاندون های عضله دو سر است. روتاتورکاف یا تاندون های چرخاننده از چهار عضله کوچک و تاندون های آنها تشکیل شده است که سر استخوان بازوی شما را می پوشاند و آن را در سوکت شانه نگه می دارد. روتاتورکاف شما به انجام‌حرکت شانه و نیز ثبات شانه کمک می کند.
پارگی تاندون
ترک و پارگی تاندون ها ممکن است در اثر آسیب حاد یا فرسوده شدن تاندون ها به دلیل بالا رفتن سن ، استفاده بیش از حد و طولانی مدت و ساییدگی یا پارگی یا آسیب دیدگی ناگهانی تاندون باشد. این پارگی ها ممکن است جزئی باشند یا کاملاً تاندون را از اتصال آن به استخوان جدا کنند. در بیشتر موارد پارگی کامل ، تاندون از محل اتصال به استخوان بازو دور می شود. آسیب روتاتور کاف و تاندون دو سر از شایع ترین این آسیب ها است.
گیر افتادن تاندون Impingement
هنگامی که بازو از بدن بلند می شود ، زائده استخوان شانه یا استخوان پارویی که آکرومیون نامیده می شود به بافت های نرم زیرین فشار وارد می کند ، گیر افتادن شانه رخ می دهد.وقتی که بازو بالا برده می شود ، آکرومیون به تاندون های روتاتور کاف و بورس آنها فشار وارد می کند.این می تواند منجر به بورسیت و التهاب تاندون شود ، در نتیجه این کارباعث درد و محدودیت حرکت می شود.
بی ثباتی شانه
بی ثباتی شانه زمانی اتفاق می افتد که سر استخوان بازو از سوکت شانه خارج شود. این می تواند در اثر آسیب ناگهانی یا در اثر استفاده بیش از حد از بازو اتفاق بیفتد.
دررفتگی شانه می تواند جزئی باشد ، در حالی که سر استخوان بازو فقط کمی از سوکت خارج می شود. به این حالت نیمه در رفتگی یا ساب لاکسیشن گفته می شود. دررفتگی کامل به این معنی است که سر استخوان بازو کاملا از محل خود در سوکت شانه خارج می شود.
هنگامی که رباط ها ، تاندون ها و عضلات اطراف شانه شل یا پاره شدند ، دررفتگی می تواند به طور مکرر رخ دهد. دررفتگی های مکرر ، که ممکن است جزئی یا کامل باشد ، هنگامی که بازو را بالا می آورید یا آن را از بدن دور می کنید ، باعث درد و عدم ثبات می شود. دررفتگی های مکرر منجر به افزایش ابتلا به آرتروز در مفصل شانه می شود.
آرتریت یا التهاب مفصل شانه
درد شانه می تواند ناشی از آرتریت یا التهاب مفصل شانه باشد. آرتریت انواع مختلفی دارد ، شایعترین نوع آرتریت در شانه ، آرتروز است که به آن استئوآرتریت ناشی از پدیده"سایش و پارگی مفصل" نیز می گویند.علائمی مانند تورم ، درد و سفتی به طور معمول در سنین میانسالی شروع می شود.آرتروز به آرامی ایجاد می شود و دردی که ایجاد می کند با گذشت زمان تشدید می شود.
آرتروز ، ممکن است مربوط به ورزش یا صدمات ناشی از کار یا ساییدگی و پارگی های مزمن باشد. انواع دیگر آرتریت یا التهاب مفصل شانه می تواند ناشی از پارگی روتاتور کاف ، عفونت یا التهاب مفصلی شانه باشد.
غالباً افراد برای کاهش درد آرتروز از حرکات دادن شانه اجتناب می کنند.همین کم حرکتی گاهی منجر به جمع شدن یا سفت شدن بافت نرم مفصل می شود و در نتیجه باعث محدود شدن بیشتر شانه و دردناک شدن بیشتر حرکت می شود.
شکستگی استخوان
شکستگی استخوان شانه معمولاً شامل استخوان ترقوه ، استخوان بازو و استخوان کتف (استخوان پارویی شانه) است.
شکستگی شانه در بیماران مسن اغلب در اثر سقوط از ارتفاع است. در بیماران جوان ، شکستگی شانه اغلب به علت تصادف با وسیله نقلیه موتوری یا آسیب ورزشی ایجاد می شود.
شکستگی اغلب باعث درد شدید ، تورم و کبودی در ناحیه شانه می شود.
شکل 3 - شکستگی استخوان ترقوه
معاینه دکتر
در صورت آسیب دیدگی حاد و ناگهانی که باعث درد شدید شانه شده است ، در اولین فرصت باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.اگر شدت درد کم باشد ، ممکن است چند روز استراحت داشته باشید تا ببینید آیا زمان مشکل را برطرف می کند یا نه. در صورت ادامه علائم ، به پزشک مراجعه کنید.
پزشک شما ارزیابی کاملی را انجام می دهد تا علت درد شانه شما را مشخص کند و گزینه های درمانی را برای شما فراهم کند.
تاریخچه پزشکی
اولین قدم در ارزیابی بیمار ، شرح حال پزشکی کامل است. پزشک شما ممکن است از چگونگی و زمان شروع درد ، اینکه آیا قبلاً چنین دردی رخ داده و چگونه قبلا درمان شده است از شما سوالاتی کند. این کار به تعیین علل احتمالی مشکل شانه شما کمک کند.از آنجا که بیشتر بیماری های شانه با فعالیت های خاص تشدید می شود و با فعالیت های خاص تسکین می یابد ، سابقه پزشکی می تواند ابزاری ارزشمند برای یافتن منبع درد شما باشد.
معاینه جسمی( فیزیکی)
برای یافتن دلایل درد شانه شما باید یک معاینه جامع انجام شود. پزشک شما به دنبال ناهنجاری های جسمی ، تورم ، تغییر شکل یا ضعف عضلانی خواهد بود و مناطق حساس را بررسی می کند.او دامنه حرکت و قدرت شانه شما را مشاهده خواهد کرد.
تست ها
پزشک شما ممکن است آزمایش های خاصی را برای کمک به شناسایی علت درد و سایر مشکلات انجام دهد.
۱- عکس برداری ساده که با اشعه ایکس انجام می شود ، هرگونه آسیب به استخوان های تشکیل دهنده مفصل شانه شما را نشان می دهد.
۲- تصویربرداری مغناطیسی (MRI) : این مطالعات تصویربرداری ، تصاویر بهتری از بافت های نرم ایجاد می کند.MRI ممکن است به پزشک شما کمک کند آسیب های رباط ها و تاندون های اطراف مفصل شانه شما را شناسایی کند.
۳- سی تی اسکن CT Scan یا اسکن توموگرافی کامپیوتری : این ابزار با ترکیب اشعه ایکس و فناوری رایانه نمای بسیار مفصلی از استخوان های ناحیه شانه تولید می کند.
۴- پزشک شما ممکن است برای ارزیابی عملکرد عصب آزمایشاتی مانند EMG (الکترو میوگرام) را تجویز کند.
۵- آرتروگرام در طی این مطالعه ، ماده حاجب به داخل مفصل شانه تزریق می شود. سپس عکس برداری با اشعه ایکس انجام می‌شود تا مفصل ، عضلات و تاندون های اطراف آن بهتر نشان داده شود. ممکن است با MRI ترکیب شود.
۶- آرتروسکوپی در این روش ، پزشک شما با یک دوربین فیبر نوری به داخل مفصل نگاه می کند. آرتروسکوپی ممکن است آسیب های بافت نرم را نشان دهد ( که در معاینه فیزیکی ، اشعه ایکس و سایر آزمایشات مشخص نیست). علاوه بر کمک به یافتن علت درد ، ممکن است از آرتروسکوپی برای درمان نیر استفاده شود.
درمان درد شانه
۱- تغییر فعالیت
درمان به طور کلی شامل استراحت ، تغییر فعالیت ها و فیزیوتراپی برای کمک به شما در بهبود قدرت و انعطاف پذیری شانه است. جلوگیری از فشار بیش از حد یا فعالیت های بیش از حد می تواند به جلوگیری از درد شانه کمک کند.
۲- داروها
پزشک شما ممکن است برای کاهش التهاب و درد دارو تجویز کند. اگر دارو برای تسکین درد تجویز شده است ، باید فقط طبق دستور مصرف شود. همچنین ممکن است پزشک تزریق داروهای بی حس کننده یا استروئیدها را برای تسکین درد توصیه کند.
۳- عمل جراحی
برای رفع برخی از مشکلات شانه ممکن است جراحی لازم باشد. با این حال ، اکثر بیماران مبتلا به درد شانه به روش های درمانی ساده مانند تغییر فعالیت ها ، استراحت ، ورزش و دارو پاسخ خواهند داد.
انواع خاصی از مشکلات شانه ، مانند دررفتگی مکرر و برخی از پارگی های روتاتور کاف ، ممکن است با روش‌های غیرجراحی بهبود نیابند. در این موارد ، جراحی ممکن است خیلی زود توصیه شود.
جراحی می تواند شامل آرتروسکوپی برای از بین بردن بافت اسکار یا ترمیم بافت های پاره شده یا جراحی باز برای بازسازی های شانه یا تعویض مفصل شانه باشد.