جراحی لامینکتومی قدیمی ترین روش ، جراحی دیسک کمر می باشد. همان طور که می دانیم مهره های انسان توسط یک کانالی که کاملا بسته شده است حفاظت می شود. لامیناها در واقع ساختمان های استخوانی جدا از هم هستند که توسط نصب نرم به هم متصل شده اند. بنابراین برای رسیدن به دیسک و برداشتن آن لازم است که لامیناها برداشته شوند و ریشه عصبی به کناری کشیده شود تا جراح بتواند به پشت ریشه عصبی که دیسک قرار دارد دسترسی پیدا کند و دیسک کمر را بردارد. لامینکتومی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود و برای این کار یک شکاف پوستی در خط وسط بر روی کمر داده می شود. سپس به وسیله وسایل مخصوصی عضلات را از استخوان ستون مهره ها جدا می کنند. سپس جراح با پانچ مخصوصی لامینا را برمی دارد.
عمل لامینکتومی دیسک کمر: همه چیز درباره جراحی و بهبودی
عمل لامینکتومی دیسک کمر یکی از روشهای جراحی برای درمان مشکلات ستون فقرات مانند دیسک کمر است که ممکن است باعث فشار بر اعصاب و دردهای شدیدی شود. این عمل معمولاً زمانی انجام میشود که روشهای غیرجراحی نتوانند مشکلات بیمار را رفع کنند. در ادامه مراحل جز به جز این عمل توضیح داده شده است:
1. آمادهسازی پیش از جراحی
- مشاورههای پیش از عمل: قبل از جراحی، بیمار باید معاینههای کامل انجام دهد. این شامل آزمایشهای خون، تصویربرداری MRI یا سیتیاسکن از ستون فقرات است تا دقیقاً محل و شدت مشکل مشخص شود.
- بیهوشی: جراحی لامینکتومی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. به این معنی که بیمار در طول عمل بیهوش است و هیچ دردی حس نمیکند.
2. شروع عمل
- قرارگیری بیمار: بیمار به پشت روی تخت جراحی خوابانده میشود. در برخی موارد، ممکن است بیمار به پهلو یا وضعیت خاصی درآید تا دسترسی به ناحیه مشکلدار راحتتر شود.
- آغاز برشها: جراح برش کوچکی در ناحیه کمر، معمولاً در قسمت میانه پشت، ایجاد میکند. طول برش بستگی به وضعیت بیمار و ناحیه آسیبدیده دارد.
2. آغاز عملیات جراحی
- موقعیت دهی بیمار: بیمار را روی تخت جراحی به پشت قرار می دهند. گاهی اوقات، برای دسترسی بهتر به محل آسیب، بیمار را به پهلو یا در وضعیتی خاص می نشانند.
- ایجاد برش اولیه : جراح برشی کوچک در ناحیه کمر، اغلب در وسط پشت، باز می کند. اندازه برش بر اساس شرایط بیمار و گستردگی آسیب تعیین می شود.
3. آشکارسازی اجزای ستون فقرات
- جدا کردن بافت های نرم: پس از برش، عضلات و رباط ها را با دقت از روی استخوان های ستون فقرات کنار می زنند. این کار به جراح کمک می کند تا به دیسک یا محل آسیب رسیده و آن را بررسی کند.
4. خارج کردن لامینا
- حذف قسمتی از لامینا: لامینا بخشی استخوانی در پشت مهره هاست که در لامینکتومی، بخش هایی از آن را برمی دارند. هدف این عمل، کاهش فشار بر اعصاب یا نخاع است. با این روش، جراح می تواند به دیسک بین مهره ای که بر اعصاب فشار آورده دسترسی یابد.
- برداشتن یا اصلاح دیسک معیوب: اگر دیسک آسیب ببیند، بخشی از آن که به اعصاب فشار می آورد را خارج می کنند. در موارد جدی تر، کل دیسک را برمی دارند.
5. برداشتن توده های دیسک و رفع فشار از اعصاب
وقتی توده های دیسک مثل پارگی دیسک یا بیرون زدگی باعث فشار روی اعصاب یا نخاع می شوند، جراح این بخش ها را حذف می کند. هدف از این مرحله عمدتاً کم کردن درد و التهاب ناشی از آن فشار است.
6. چک کردن و تعمیر ناحیه
بعد از خارج کردن لامینا و دیسک، جراح نخاع و اعصاب را نگاه می کند تا ببیند آیا فشاری روی شان مانده یا نه.
گاهی جراح برای ثابت کردن مهره ها از روش های ویژه ای مثل پیچ و پلیت استفاده می کند، خصوصاً اگر لامینکتومی با مشکلی همراه باشد که تعادل ستون فقرات را به هم زده باشد.
7. دوختن برش ها
پس از تمام شدن عمل و مطمئن شدن از ترمیم درست ناحیه، جراح برش ها را با بخیه یا گیره های جراحی می بندد.
در بعضی حالات، یک لایه گاز استریل روی محل عمل می گذارند تا عفونت پیش نیاید.
8. مرحله بهبودی و مراقبتهای بعد از عمل
- نظارت بعد از عمل: پس از جراحی، بیمار به بخش ریکاوری منتقل میشود تا تحت نظارت باشد. در این مرحله، پزشکان وضعیت حیاتی بیمار مانند فشار خون، ضربان قلب، و دمای بدن را کنترل میکنند.
- مسکنها و داروها: برای کاهش درد، بیمار داروهای مسکن تجویز میکند و در صورتی که نیاز باشد، از داروهای ضد التهابی نیز استفاده میشود.
- فعالیتهای بعد از عمل: پس از جراحی، بیمار ممکن است برای مدتی از حرکتهای شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کند. معمولاً بیمار میتواند بعد از چند روز شروع به راه رفتن کند، اما باید فعالیتهای سنگین را برای چند هفته به تأخیر بیندازد.
9. پیگیری و درمانهای پس از عمل
- فیزیوتراپی: برای بازگشت به زندگی روزمره و تقویت عضلات کمر، معمولاً فیزیوتراپی توصیه میشود. این درمان به تقویت عضلات اطراف کمر کمک میکند و از فشار مجدد بر ستون فقرات جلوگیری میکند.
- مشاوره و پیگیریهای مداوم: پیگیری منظم با جراح برای اطمینان از روند بهبودی مناسب ضروری است. در برخی موارد، ممکن است نیاز به تصویربرداری اضافی برای ارزیابی نتایج عمل باشد.
عمل لامینکتومی معمولاً یک روش مؤثر برای کاهش درد کمر ناشی از دیسکهای فتق شده یا مشکلات مشابه است، اما بهبودی کامل نیازمند مراقبتهای بعد از عمل است و بیماران باید به توصیههای پزشک خود عمل کنند تا از عوارض احتمالی جلوگیری کنند.
عوارض عمل جراحی لامینکتومی
عوارض عمل جراحی لامینکتومی شامل عفونت محل عمل ، خونریزی ، پیدایش لخته های خونی در محل عمل و فشار به ریشه های عصبی پس ازعمل ، پیدایش لخته های خونی دراندامهای تحتانی بیمار، آسیب به ریشه عصبی ، بدتر شدن درد کمر بیمار ، خروج مایع مغزی نخاعی ، تا چند روز پس از عمل خطرات فوق برای بیمار وجود دارد بنابراین در صورتی که برای بیمار هر کدام از مسائل فوق رخ داد باید بلافاصله به بیمارستان برگردانده شود.
مراقبت های بعد از عمل جراحی لامینکتومی
معمولاً پس از انجام عمل جراحی لامینکتومی بیمار میتواند با کمربند راه برود. پس از چهار روز که بیمار از بیمارستان مرخص می شود می تواند به حمام برود. تا یک ماه لازم است از انجام کارهای سنگین پرهیز نماید. معمولاً پس از ترخیص از بیمارستان نیازی به تعویض پانسمان نیست. نوشیدن آب فراوان خودداری از مصرف دخانیات توصیه می شود. فعالیت های جنسی و زناشویی معمولاً دو هفته پس از عمل جراحی آزاد است. در صورت مشاهده قرمزی ترشح و درد در محل عمل لازم است به پزشک مراجعه نمایید. یک مسئله مهم پس از اعمال جراحی بستن کمربند است که باعث می شود که عضلات کاملا به استخوانهای مهره بچسبند و خوب جوش بخورد. در کشورهای پیشرفته تر که تیم های پرستاری به خانه بیماران مراجعه می کنند معمولاً از فردای پس از عمل لامینکتومی بیمار مرخص می شود و ادامه درمان در منزل بیمار انجام می گیرد.
قبل از انجام لامینکتومی آیا لازم است بیماراقدام خاصی انجام دهد؟
قبل از انجام لامینکتومی صلاح است که بیمار از داروهای ضد انعقاد استفاده نکند (مانند آسپرین یا هپارین و وارفارین و زالربان ). این داروها لازم است به مدت یک هفته قطع شوند. اما روز پس از جراحی بیمار می تواند از این داروها استفاده کند.در کل کشیدن سیگار برای بیماری که تحت عمل جراحی لامینکتومی قرار می گیرد توصیه نمی شود زیرا سیگار رگ های کوچک استخوان هایی که در ستون مهره ها قرار دارند را می بندد و باعث کم خونی استخوان و عدم جوش خوردن زخم و افزایش عفونت پس از عمل جراحی دیسک می شود.
نحوه خوابیدن بعد از عمل لامینکتومی
بعد از عمل لامینکتومی، خوابیدن به درستی خیلی مهمه تا به بهبودی کمک کنه و از ایجاد درد یا آسیبهای بیشتر جلوگیری بشه. بهترین حالت خوابیدن بعد از جراحی اینه که روی پشت دراز بکشید و از یک بالش برای حمایت از گردن و کمر استفاده کنید. میتونید زیر زانوها یه بالش بذارید تا فشار از روی کمر برداشته بشه و ستون فقرات شما در وضعیت طبیعی قرار بگیره.
اگه مجبورید به پهلو بخوابید، باید با گذاشتن یه بالش بین زانوها، از ایجاد فشار به کمر جلوگیری کنید. خوابیدن روی شکم معمولاً توصیه نمیشه چون میتونه به ستون فقرات فشار بیاره. همچنین از حرکتهای ناگهانی و پیچیدن در تخت پرهیز کنید تا از آسیب دوباره به ناحیه عملشده جلوگیری بشه.
سوال متداول
1. عمل لامینکتومی دیسک کمر چیست؟
عمل لامینکتومی دیسک کمر یک جراحی برای درمان مشکلات ستون فقرات مانند دیسک فتق شده است که باعث فشار بر اعصاب و دردهای شدید میشود. در این جراحی، بخشهایی از لامینا (استخوانهای ستون فقرات) برداشته میشود تا به دیسک آسیبدیده دسترسی پیدا کرده و آن را اصلاح یا بردارند.
2. مراحل عمل لامینکتومی چگونه است؟
مراحل این عمل شامل آمادهسازی بیمار، ایجاد برش، برداشتن لامینا و دیسک آسیبدیده، بررسی و تعمیر ناحیه عمل و در نهایت بستن برشها است. جراح با استفاده از وسایل مخصوص عضلات را از ستون فقرات جدا کرده و دیسک آسیبدیده را برداشته یا اصلاح میکند.
3. مراقبتهای بعد از عمل لامینکتومی چیست؟
پس از عمل، بیمار باید به مدت چند روز تحت مراقبت در بیمارستان باشد. مسکنها برای کاهش درد تجویز میشوند و فعالیتهای سنگین باید برای چند هفته اجتناب شود. همچنین فیزیوتراپی برای تقویت عضلات کمر و پیشگیری از مشکلات آینده توصیه میشود.
4. آیا جراحی لامینکتومی خطراتی دارد؟
مثل هر جراحی دیگری، لامینکتومی هم ممکن است عوارضی داشته باشد که شامل عفونت، خونریزی، آسیب به اعصاب، و دردهای مداوم کمر میشود. مراقبتهای مناسب پس از عمل میتوانند به کاهش این خطرات کمک کنند.
5. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد پس از عمل لامینکتومی؟
اگر بیمار پس از عمل لامینکتومی دچار قرمزی، ترشح، یا درد شدید در محل جراحی شود یا نشانههایی از عفونت مانند تب یا تغییر در وضعیت عمومی بدن را تجربه کند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.
6- آیا برای انجام عمل جراحی لامینکتومی بیمار باید تحت بیهوشی عمومی قرار بگیرد؟
معمولا عمل لامینکتومی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. اما بعضی از پزشکان آنرا تحت بی حسی اسپاینال نیز انجام می دهند. یکی از عوارض مهمی که پس از عمل لامینکتومی به وجود میآید ناپایداری ستون مهره ها است. یعنی ممکن است ستون مهره ها لق شوند و حرکت اضافه پیدا کنند و باعث درد شوند که در این صورت لازم است بیمار مجددا عمل شود و با پیچ مهره های لق شده به هم متصل شوند و پیوند استخوانی هم برای بیمار داده شود.
نتیجهگیری
عمل لامینکتومی دیسک کمر یک روش مؤثر برای درمان مشکلات ستون فقرات و دیسکهای فتق شده است که به کاهش درد و فشار بر اعصاب کمک میکند. این جراحی، اگرچه یک درمان تخصصی و پیچیده است، در صورتی که به درستی انجام شود و پس از عمل مراقبتهای مناسب صورت گیرد، میتواند بهبودی چشمگیری را برای بیمار به همراه داشته باشد. با این حال، مانند هر جراحی دیگری، این عمل نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد که نیازمند پیگیری دقیق و مراقبتهای بعد از عمل است. بیماران باید توصیههای پزشک خود را بهدقت دنبال کنند تا از عوارض احتمالی جلوگیری کرده و روند بهبودی را تسریع کنند.
