ستون مهره ها به صورت صاف درست نشده است ، بنابراین تمام افراد باید گودی کمر داشته باشند. اصولا ستون فقرات انسان به شکل S انگلیسی است. در زمان جنینی قوس ستون مهره های ما به صورت C انگلیسی است. هنگامی که ما در کودکی گردن خود را به عقب می بریم و به اصطلاح عامیانه گردن میگیریم ، قوس گردن تشکیل می شود. که باید گودی آن به عقب باشد تا سر ما به طور تراز بایستد و ما بتوانیم جلوی خود را ببینیم. هنگامی که انسان نشستن را آغاز میکند قرص دورسال تشکیل می شود که برعکس قوس گردن است یعنی گودی آن به طرف جلو است. بعد از مدتی کودک شروع به ایستادن و راه رفتن می کند ، به این ترتیب قوس ناحیه کمری تشکیل میشود که گودی آن به طرف عقب است . به طور کلی قوس هایی که گودی آنها به طرف عقب است مانند قوس کمر و گردن را در قوس های لوردوز می نامند و آن را با علامت منها ( - ) نشان میدهند و قوس هایی که گودی آن به طرف جلو هستند قوس های کایفوز نامیده می شود و آن را با علائم علامت مثبت ( + ) نشان می دهند. همانطور که شکل ۸۱ نشان می دهد در حالت طبیعی قوس گردن حدود ۳۰ درجه و قوس کمر ۴۵ است. در واقع گودی قوس دور سال به طرف جلو است که ارگان های مهمی مانند قلب و ریه را در خود جای دهد.
باید توجه داشت که قوس های ستون مهره ها که گفته شد به طور متوسط در حالت ایستاده است. همانطور که در شکل ۸۲ دیده می شود ، این قوس ها در شرایط مختلف بدنی متفاوت است. برای مثال وقتی که به عقب خم می شویم لوردوز گردن و کمر افزایش پیدا میکند و کایفوز ناحیه دورسال کم میشود و بالعکس وقتی که به جلو خم می شویم کایفوز یا قوس ناحیه گردن و کمر کم می شود و قوس ناحیه دورسال بیشتر می شود.
در مطالعات بیومکانیکی نشان داده شده است که به وجود آمدن قوس های ستون مهره ها باعث می شوند که ستون مهره ها فشارهای بیشتری را تحمل کنند نسبت به مواقعی که ستون مهره ها مستقیم و بدون قوس باشد.
قوس ستون مهره ها می توانند تحت تاثیر بیماری ها ، ضربه ها ، مسائل ژنتیکی یا عادت های بد زیاد یا کم شوند و کم و زیاد شدن قوس های ستون مهره باعث به هم خوردن سلامت ستون مهره ها می شود.
علت گودی کمر چیست ؟
۱- بیش فعالی یا کوتاه شدن عضلات همسترینگ که در پشت ران قرار دارد
این عضلات باعث میشود که لگن به طرف جلو رانده شود ، علت کوتاه بودن عضلات همسترینگ یا بیش فعالی آن ها معمولاً ضعیف بودن عضلات باسن و عدم ورزش می باشد.
۲- شل شدن لیگامان های که مهره ها را به هم نگه می دارد
متاسفانه درمانی برای شلی لیگامان ها وجود ندارد ولی برای جبرانش می توان عضلات را با فیزیوتراپی تقویت کرد.
۳- قوز ناحیه دور سال یا پشتی
وقتی که شما دچار قوز در ناحیه پشتی یا دور سال هستید برای اینکه بتوانید صاف بایستید، لگن شما به طرف جلو حرکت میکند و همین باعث افزایش لوردوز می شود.
۴- عادت بد
میدانیم که عضلاتی که مسئول نگه داشتن بدن ما در یک وضعیت خاص هستند در سطح نیمه خودآگاه کار میکنند یعنی بدون اینکه فکر کنیم بدن ما را در حال خاصی نگه میدارند. کسانی که بد می نشینند و عضلات شلی دارند یا کسانی که هنگام خواب بر روی شکم می خوابند مغز این ها عادت می کند که به طور ناخودآگاه ستون مهرهها را در حالت بدی نگه دارد.
۵- حوالی دوران بلوغ
رشد بچه ها در این دوران زیاد می شود و معمولاً هنگامی که بچه ها به جلو خم شوند و هنگام بازی یا درس خواندن حالت قوز ناحیه پشتی می شوند و همین قوز باعث افزایش قوس کمر می شود.
علائم گودی کمر: چگونگی تشخیص اینکه آیا به گودی کمر دچار شده ایم؟
گودی کمر که به آن هیپرلوردوزیس هم می گویند. یکی از مشکلات شایع در مورد ستون فقرات به شمار می رود. این حالت باعث ایجاد انحنای غیر طبیعی در ناحیه کمر می شود. اگر این مسئله به موقع شناسایی و درمان نشود. می تواند به مشکلات جدی تر منجر گردد. شناخت نشانه های گودی کمر اولین قدم برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت است. در این متن به علائم گودی کمر و روش های درمان آن می پردازیم.
1. درد در ناحیه کمر :
از واضح ترین نشانه های گودی کمر. درد مداوم در قسمت کمر است. این درد گاهی خفیف است. گاهی هم شدید می شود. معمولاً وقتی کسی برای مدت طولانی می ایستد یا می نشیند. این درد بیشتر احساس می گردد.
2. افزایش انحنای بخش کمری :
در افراد مبتلا به گودی کمر. انحنای طبیعی ستون فقرات در قسمت کمر بیش از حد افزایش می یابد. این تغییر باعث می شود فرد از جلو خمیده به نظر برسد. یا برای حفظ حالت صحیح ایستادن. به تلاش بیشتری احتیاج داشته باشد.
3. درد در باسن و ران ها :
گودی کمر می تواند عضلات را بکشد. و اعصاب در کمر را فشرده کند. این وضعیت به درد در باسن. ران و حتی پاها منجر می شود. درد ممکن است به صورت تیر کشیدن یا سوزش در نواحی پایین تنه ظاهر شود.
4. ضعف عضلات شکمی :
افرادی که با گودی کمر درگیر هستند. اغلب ضعف در عضلات شکم را تجربه می کنند. این ضعف حمایت از ستون فقرات را کاهش می دهد. در نتیجه فشار بیشتری به دیسک ها و مفاصل ستون فقرات وارد می آید.
5. کوتاهی عضلات پشت کمر :
کوتاهی عضلات پشت یکی دیگر از نشانه های گودی کمر است. این کوتاهی مانع از ایستادن آسان فرد می شود. ممکن است برای حفظ تعادل. بدن را به عقب خم کند.
6. مشکل در راه رفتن یا حفظ تعادل :
در برخی موارد. گودی کمر باعث اختلال در راه رفتن یا نگه داشتن تعادل می شود. افراد مبتلا ممکن است هنگام راه رفتن. نتوانند تعادل را به درستی حفظ کنند. چه به جلو حرکت کنند. چه به عقب.
7. خستگی زودهنگام در فعالیت های روزمره :
افراد با گودی کمر به دلیل فشار اضافی بر ستون فقرات و عضلات پشت. زودتر خسته می شوند. این خستگی در کارهایی مانند پیاده روی یا ایستادن طولانی مدت ظاهر می شود. زودتر از حد معمول.
درمان قوس کمر. بهترین روشها برای اصلاح و درمان گودی کمر
قوس کمر یا همان هیپرلوردوزیس. این مشکل یکی از مسائل رایج در ستون فقرات به حساب میآید. انحنای بیش از حد در ناحیه کمر ایجاد میکند. این وضعیت میتواند دردهایی به وجود بیاورد. حتی مشکلات جدیتری در زندگی روزمره فرد به دنبال داشته باشد. درمان قوس کمر به شدت آن و علت اصلی بستگی دارد. در این مقاله. ما به روشهای موثر برای درمان قوس کمر نگاه میکنیم.
1. تمرینات فیزیوتراپی برای درمان قوس کمر:
یکی از راههای اصلی درمان قوس کمر. استفاده از تمرینات فیزیوتراپی است. این تمرینات عضلات شکم و پشت را تقویت میکنند. فشار روی ستون فقرات را کمتر میسازند. تمرینات کششی برای عضلات کمر. تقویت عضلات شکم. اینها از مهمترین روشها برای اصلاح قوس کمر هستند.
2. اصلاح وضعیت بدن یا پاسچر:
وضعیت بد بدن یکی از دلایل اصلی گودی کمر است. کسانی که همیشه اشتباه میایستند یا مینشینند. بیشتر به قوس کمر مبتلا میشوند. اصلاح وضعیت بدن با رعایت اصول درست ایستادن. نشستن. حتی خوابیدن. میتواند در درمان قوس کمر کمک کند. تمرینات اصلاحی. استفاده از تجهیزات پزشکی مثل پشتیهای مخصوص برای پشت. اینها در بهبود وضعیت بدن و درمان قوس کمر نقش دارند.
3. استفاده از بریسها و کمربندهای حمایتی:
در بعضی موارد. بریسهای کمر یا کمربندهای حمایتی برای درمان قوس کمر مفید هستند. این ابزارها ناحیه کمر را تثبیت میکنند. از فشار اضافی روی ستون فقرات جلوگیری میکنند. البته. این روش باید زیر نظر پزشک متخصص باشد. تا اثرات منفی ایجاد نکند.
4. درمان دارویی برای کاهش درد قوس کمر:
اگر قوس کمر درد شدیدی ایجاد کند. پزشک ممکن است داروهایی برای کم کردن التهاب و درد تجویز کند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن. به تسکین درد و کاهش التهاب کمک میکنند. اما درمانهای دارویی به تنهایی برای قوس کمر کافی نیستند. باید با روشهای دیگر مثل فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی همراه شوند.
5. جراحی در موارد شدید:
در موارد خیلی شدید. وقتی درمانهای غیرجراحی جواب ندهند. جراحی برای درمان گودی کمر یا قوس کمر پیشنهاد میشود. جراحی معمولاً وقتی مشکلات عصبی پیش بیاید. یا دردهای مزمن کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهند. انجام میشود. انواع جراحی مثل دکمپرسیون عصبی. ستون فقرات مصنوعی. در موارد خاص کاربرد دارند.
6. تغذیه و سبک زندگی سالم:
سبک زندگی سالم. رژیم غذایی مناسب. اینها میتوانند در درمان قوس کمر و جلوگیری از بدتر شدن آن موثر باشند. تقویت استخوانها و مفاصل با کلسیم و ویتامین D. دوری از وزن زیاد. فشار روی ستون فقرات را کم میکنند.
خط جاذبه یا محور عمود بدن
همانطور که در شکل ۸۳ دیده می شود خط جاذبه در فردی که در حالت مستقیم ایستاده است از پشت گوش شروع می شود و به جلو مهره دوم لگن ختم می شود و نسبت به مفصل ران در پشت آن قرار می گیرد و نسبت به مفصل زانو و مچ پا کمی در جلو آن قرار می گیرد. به عبارت دیگر خط جاذبه در جلو مهره ساکروم و در پشت مفصل ران و در جلو مفصل زانو و مچ پا دیده می شود. همانطور که در شکل دیده می شود.
تعداد قابل ملاحظه ای از افراد پاسچر (آنالیز ساختار قامتی) یا وضعیت ایستادن و نشستن خوبی ندارند. بد ایستادن یا پاسچر بد به علت کوتاه شدن عضلات ، ضعف عضلانی ، ضربه ، عادت های بد یا انتشار ناجور چربی در بدن افراد مانند شکم بزرگ و یا مسائل ارثی است شکل ۸۴ پنج نوع اختلال شکل ایستادن را نشان می دهد.
این پنج نوع ایستادن غلط به تدریج در طول زمان باعث ناپایداری ستون فقرات ، کوتاه شدن تعدادی از عضلات و ضعیف شدن دیگر عضلات می شوند.
مثلاً کسی که گودی کمر زیاد دارد باعث کش آمدن و کوتاه شدن عضلات اکستانسور کمر و فشار آمدن بیشتر به عضلات پشت کمر و ضعف عضلات شکم می شود. همین باعث افزایش فشار به دیسک بین مهره ای و فاست ها یا مفاصل ستون مهره ها می شود.
هیپرلوردوزیس کمر یعنی اینکه قوس کمر بیشتر از ۵۰ درجه شود.در افرادی که قوز دورسال دارند قوس کمر آنها افزایش پیدا می کند.اصطلاح گودی کمر در افرادی گفته میشود که اگر از وسط لگن آنها خطی عمود به زمین وصل کنیم چندین سانتیمتر در جلو قوزک پا به زمین وارد می شود ، در واقع لگن این گونه افراد به جلو رانده شده است. بنابراین برای این که شخص بتواند مستقیم بایستد مجبور است بالا تنه خود را به عقب خم کند.
اختصاصات گودی کمر شامل موارد زیر است :
۱- لگن به طرف جلو رانده شده است.
۲- لگن به طرف عقب چرخیده است.
۳- مفصل ران و مفاصل زانو کاملاً کشیده هستند و اصطلاحاً هیپراکستانسیون نامیده می شود.
۴- فرد قوز دورسال دارد.
۵- سر بیمار به جلو خم شده است.
۶- در محل اتصال ناحیه دورسال به لامبار فرد احساس درد می کند.
۷- بالاتنه بیمار به عقب خم شده است.
چگونه می فهمید که قوس های ستون مهره های شما درست است ؟
از فردی بخواهید که با دوربین یا موبایل که در حدود یک متر بالاتر از زمین در سطح لگن شما قرار دارد یک عکس سراسری از شما بگیرد. به طوری که سر و پاهای شما دیده شود حال یک خط از تروکانترو یک خط از مالئول خارجی وصل کنید . اول محل تروکانتر و قوزک خارجی را در بدن خود لمس کنید تا بتوانید آنرا در عکس پیدا کنید.
الف : تروکانتر بزرگ
دست خود را بر روی قسمت خارجی لگن خود قرار دهید ، یک برجستگی استخوانی را که لمس می کنید تروکانتر بزرگ نامیده میشود.
ب : مالئول خارجی
یک استخوان برجسته در قسمت خارجی مچ پای خود را لمس می کنید
در فرد طبیعی خطی که از تروکانتربزرگ میکشید درست از جلوی قوزک خارجی پا می گذرد. ولی اگر شما دچار گودی کمر باشید خطی از تروکانتر میکشید چند سانتی متر در جلوی قوزک پای شما قرار می گیرد.
سوالات متداول
1.چه عواملی باعث گودی کمر میشود؟
گودی کمر میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله کوتاه شدن عضلات همسترینگ، شل شدن لیگامانها، قوز پشتی، عادات بد نشستن یا خوابیدن، و تغییرات جسمانی در دوران بلوغ.
2.علائم گودی کمر چیست و چگونه میتوان آن را تشخیص داد؟
علائم گودی کمر شامل درد در ناحیه کمر، افزایش انحنای کمر، درد در باسن و رانها، ضعف عضلات شکمی، کوتاهی عضلات پشت، مشکل در راه رفتن یا حفظ تعادل و خستگی زودهنگام در فعالیتهای روزمره است.
3.بهترین روشهای درمان گودی کمر چیست؟
درمان گودی کمر شامل فیزیوتراپی برای تقویت عضلات شکم و پشت، اصلاح وضعیت بدن (پاسچر)، استفاده از بریسهای حمایتی، درمان دارویی برای کاهش درد، و در موارد شدیدتر جراحی است.
4. آیا قوس کمر میتواند باعث مشکلات دیگر در ستون فقرات شود؟
بله، قوس بیش از حد در ناحیه کمر میتواند فشار بیشتری به دیسکها، مفاصل و عصبها وارد کند و به مشکلاتی مانند درد مزمن، آسیب به دیسکهای بین مهرهای و ضعف عضلات منجر شود.
5. چطور میتوان از گودی کمر جلوگیری کرد؟
برای پیشگیری از گودی کمر، باید از وضعیت بد بدن خودداری کرد، تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات شکم و کمر انجام داد، و از عادات بد مانند نشستن طولانی مدت در وضعیت نادرست اجتناب کرد. همچنین، حفظ وزن سالم و استفاده از تجهیزات مناسب برای پشت میتواند کمک کند.
نتیجه گیری
گودی کمر یا هیپرلوردوزیس مشکلی شایع است که به دلیل عواملی مانند کوتاه شدن عضلات همسترینگ، قوز پشتی یا عادات بد بدن ایجاد میشود. علائم آن شامل درد در ناحیه کمر، ضعف عضلات شکم و افزایش انحنای کمر است. درمانهای موثر شامل فیزیوتراپی، اصلاح وضعیت بدن، دارو و در موارد شدیدتر جراحی است. پیشگیری از طریق تقویت عضلات کمر و حفظ وضعیت صحیح بدن میتواند از بروز این مشکل جلوگیری کند. برای درمان به موقع، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.
