دستورات و مراقبت های پس ازعمل جراحی دیسک کمر

جراحی میکرودیسککتومی کمری معمولاً برای کاهش علائم و نشانه‌های سیاتیک در ناحیه کمر و ساق پا ناشی از فتق دیسک کمر انجام می‌شود.هدف از این جراحی بهبود درد ساق پا، بازگرداندن عملکرد  بیمار به حالت قبل از عمل و امکان بازگشت به فعالیت های عادی روزانه است. جراحی معمولاً در از بین بردن درد پا و کمر بسیار موفق است. جراحان ستون فقرات مختلف روش‌های متفاوتی را برای مراقبت‌های پس ازعمل جراحی توصیه می‌کنند.

دراین مقاله مراحل مختلف بهبودی پس از عمل میکرودیسککتومی کمر، آنچه را که در طول این مراحل باید انتظار داشت و دستورالعمل‌های کلی مدیریت درد پس ازعمل را شرح می‌دهیم.

زمان بهبودی میکرودیسککتومی کمر

 اکثر بیماران میکرودیسککتومی کمری می توانند چند ساعت پس از جراحی از بیمارستان به خانه بروند. 

 دوره نقاهت و استراحت پس ازمیکرودیسککتومی کمر، شامل محدود کردن خم شدن، بلند کردن یا چرخش به مدت حداقل 6 هفته است تا ازفتق مجدد دیسک جلوگیری شود.
 در حالی که بسیاری از پزشکان فعالیت را برای 6 هفته اول محدود می کنند، تحقیقات محدود نشان می دهد که محدود کردن فعالیت ها به مدت 2 هفته پس از میکرودیسککتومی کمری ممکن است برای بسیاری از بیماران کافی باشد.
 رانندگی و فعالیت های سبک معمولاً پس از حدود 2 هفته از سر گرفته می شود.
 فعالیت‌های معمول، مانند کار، مدرسه، وورزش  ممکن است ظرف 6 هفته از سر گرفته شوند.
 کارهای بدنی  شدید یا ورزش های تماسی ممکن است پس از 12 هفته یا بیشتر شروع شود.

درد و خستگی معمولاً در چند روزاول پس ازمیکرودیسککتومی کمر شدید است. درروزهای اولیه در خانه، لازم است که شخصی برای آشپزی و کارهای خانه کمک کند. اگر بیمار تنها زندگی می کند، داشتن یک دوست، خویشاوند یا پرستاربرای وی می تواند کمک قابل توجهی باشد.
فعالیت‌های خاصی که ممکن است قبل از جراحی انجام شوند عبارتند از خرید مواد غذایی، انجام کارهای اداری، رسیدگی به کارهای خانه، مانند شستن لباس‌ها و تعویض ملحفه‌ها وغیره شش هفته پس از جراحی می توانند شروع  شوند. 

 چه عواملی ممکن است روند بهبودی را به عقب بیاندازند؟

۱-  فعالیت بیش از حد، مانند بلند کردن وسایل سنگین ممکن است منجر به افزایش درد یا آسیب مجدد شود که نیاز به درمان اضافی دارد.

۲-  مراقبت نکردن از محل زخم  در طول دوره نقاهت اولیه و انجام فعالیت‌های محدود، مانند شنا کردن یا حمام کردن، می‌تواند باعث عفونت محل برش شود.

۳-  بی تحرک ماندن و راه  نرفتن کافی می تواند باعث ضعیف شدن بیشترعضلات و طولانی شدن درد و سفتی بعد از جراحی شود. 

۴-  بی تحرکی بیش از حد ممکن است باعث لخته شدن خون در پا و در نهایت آمبولی ریه شود همچنین بی حرکتی بیش از حد ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند یبوست ، دورزدن بیش از حد هنگام مدفوع کردن و در نتیجه افزایش فشار داخل ستون فقرات شود. اکثر جراحان توصیه می کنند در چند روز اول پس از جراحی میکرودیسککتومی پیاده روی کوتاه انجام دهید، سپس به تدریج ازآنجا شروع به پیاده روی طولانی کنید.
عدم مصرف  دارو می‌تواند منجر به تسکین ناکافی درد، عوارض و تاخیر در بهبودی شود. اگر داروی تجویز شده موثرنبود یا عوارض جانبی ایجاد کرد، از جراح خود بپرسید که آیا گزینه دیگری وجود دارد یا خیر؟

۵- ابتلا به دیابت یا سایربیماری‌های مزمن ممکن است روند بهبودی را کند نماید. تحقیقات محدود نشان می دهد که افراد مبتلا به دیابت در معرض خطربیشتری برای عوارض جراحی هستند .
۶-  سوء تغذیه یا سلامت کلی ضعیف ، زمان نقاهت را طولانی تر می کند.
۷- افزایش وزن و چاقی موجب افزایش عوارض جراحی و یا خصوصاً عفونت پس ازعمل می شود زیرا نسل چربی که در زیر پوست انسان قرار دارد محل مناسبی برای رشد میکروبها است.

آیا روش های جراحی در سال های اخیر نسبت به قبل تغییراتی داشته است؟

میکرودیسککتومی کمر در سال‌های اخیر با دوره نقاهت کوتاه‌تر، درد کمتر و میزان موفقیت بالاتر به طور قابل توجهی بهبود یافته است. مراقبت از محل عمل و حفظ سلامتی می تواند تأثیر قابل توجهی بر موفقیت کلی جراحی داشته باشد.

چند روز پس ازعمل جراحی باید در بیمارستان بستری باشیم ؟

اکثر افراد در همان روز جراحی میکرودیسککتومی کمر به خانه بازمی‌گردند و معمولاً تا مدتی درد، خستگی و خواب‌آلودگی را تجربه می‌کنند. در روزاول پس از جراحی، سطح درد می تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد و ممکن است زمانی که اثر داروهای مسکن قوی از بین برود درد بیشتر شود. بنابراین تا مدتی فرد لازم است از داروهای مسکن استفاده کند.

چه فعالیت هایی باید پس از عمل کمری محدود شود؟ 

 در طی دو هفته اول پس از جراحی میکرودیسککتومی کمری، فعالیت‌های رایج زیرمحدود می‌شوند:

۱-  خم شدن : خم کردن کمرتوصیه نمی شود، زیرا ممکن است بافت های حساس کمر را تحریک کند و درد را افزایش دهد. اگر مجبورهستید به دلیلی چیزی را برداری لازم است که به جای خم کردن کمر ، زانوهای خود را خم کنید و روی یک صندلی بنشینید و جسمی را از روی زمین بردارید.

۲-  بلند کردن اجسام سنگین :  ممکن است اجسام سبک حمل شوند، اما بلند کردن هر چیزی که بیش از۲ کیلوگرم معمولا توصیه نمی شود. 

۳- چرخش ستون فقرات : چرخش ستون فقرات، مانند هنگام سوار شدن به اتومبیل  یا داخل و خارج شدن از رختخواب، برخی فعالیت های معمول مورد نیازمی باشد. سعی کنید چرخش ستون مهره ها جلوگیری کنید یا آن را با احتیاط انجام دهید بستن کمربند طبی پس از جراحی به کاهش چرخش ستون فقرات کمک می کند.

۴- رانندگی : به علت درد، خواب‌ آلودگی و کاهش هماهنگی عضلات  در یک یا دو هفته اول پس از میکرودیسککتومی کمری ازانجام رانندگی خودداری نمایید. ماشین سواری نیز محدود به سفرهای کوتاه و ضروری است. اگر در مسیر های طولانی تر مسافرت می کنید لازم است که در صندلی عقب اتومبیل به حالت خوابیده قرار گیرید و پاها خم شده باشد و به فواصل هر یک ساعت ازاتومبیل پیاده شده و کمی قدم بزنید و دوباره به مسیر خود ادامه دهید.

خستگی و خواب‌آلودگی در چند روز اول پس ازاین جراحی شایع‌ تراست، تا حدی به دلیل داروهای مورد استفاده در طول عمل و داروهای ضد درد مخدر که خواب آورهم هستند. به همین جهت تا چند روز پس ازعمل برای رفع خستگی، استراحت و خواب زیاد توصیه می شود.

در حالی که استراحت بسیارمهم است، حرکات اندام های تحتانی ضروری است. پیاده روی کوتاه توصیه می شود و معمولاً می تواند چند ساعت پس از میکرودیسککتومی شروع شود. در ابتدا توصیه می شود به جای زمین های شیب دار یا ناپایدار، فقط روی سطوح صاف راه بروید. اگر بیماراحساس بی ثباتی می کند یا همچنان با پا درد دست و پنجه نرم می کند، ممکن است از واکر یا عصا استفاده شود. بالا رفتن از پله ها نیز معمولاً توصیه نمی شود.

بی خوابی بعد از میکرودیسککتومی کمر

خواب کافی و آرام برای بهبودی سریعتر ضروری است. اگر داروها یا مکمل های خواب در نظر گرفته می شوند، مهم است که با پزشک یا داروسازمشورت کنید تا از تداخلات نامطلوب با سایر داروها جلوگیری کنید.

برای رفتن به تختخواب و یا خارج شدن از آن از چه تکنیکی استفاده می کنیم؟ 

برای جلوگیری یا کاهش حرکات دردناک خم شدن و پیچش، دانستن تکنیک log-rolling برای داخل و خارج شدن از رختخواب کمک می کند.

۱- زانوها را در کنارهم نگه دارید و کمر خود را ثابت کنید تا موقع چرخیدن هیچ حرکتی نکند.

۲- سر تخت را به پایین بدهید و به آرامی بر روی پهلوی راست یا چپ بغلتید.

۳- سپس زانوها را داخل شکم خم کنیم و درلبه تخت بنشینید.

 همچنین ممکن است استفاده ازانواع مختلف بالشت بدن برای حمایت از کمر در هنگام دراز کشیدن کمک کند.

 مراقبت از ناحیه عمل میکرودیسککتومی کمر

تمیز و خشک نگه داشتن محل عمل بسیار مهم است. برای کاهش خطرعفونت، در این مرحله باید از مرطوب کردن، خیس کردن یا غوطه ور کردن محل برش در آب اجتناب شود. اکثر جراحان برش را مقاوم در برابر آب می دانند، اما ضد آب نیستند. اگر بتوان محل برش را خشک نگه داشت، دوش گرفتن با پوشاندن محل عمل با چسب های مخصوص پانسمان به طور کلی مجاز است.

 با این حال، این توصیه ممکن است بر اساس بخیه هایی که برای دوختن زخم استفاده می شود تغییر کند، بنابراین مهم است که هر گونه سوال در مورد بخیه را با جراح در میان بگذارید.

 علائم بالقوه عفونت موضعی در محل برش شامل: افزایش قرمزی، درد یا ترشح است. سایرعلائم عمومی عفونت مانند تب یا لرزممکن است.

چه زمانی لازم است که بلافاصله به بیمارستان مراجعه کنیم؟

 احساس نوسانات در درد و سطح انرژی پس ازعمل میکرودیسککتومی کمری ، به ویژه در دو هفته اول بهبودی، طبیعی است. با این حال، برخی ازعلائم و نشانه ها نیاز به ارزیابی فوری پزشکی دارند، از جمله:

۱-  دردی که علیرغم مصرف دارو طبق دستور بدتر می شود.
۲-  بی حسی و/ یا ضعف در پا(های) یا ناحیه پرینه (بین ران ها و نواحی تناسلی)
۳-  کاهش یا از دست دادن کامل کنترل ادرار و مدفوع
۴-  افزایش قرمزی، درد یا ترشح در محل برش
۵-  تب یا لرز
۶-  حالت تهوع، سرگیجه یا سردرد شدید
 اکثر افراد پس ازعمل میکرودیسککتومی کمری می‌توانند به خوبی در خانه بهبود یابند، اما مهم است که علائم را تحت نظر داشته باشید و در صورت بروز هرگونه علائم و نشانه‌های نگران‌کننده ، با پزشک خود مشورت کنید.

حدود 2 هفته پس از میکرودیسککتومی کمری ، اکثربیماران شروع به تجربه درد بسیار کمتر و سطح انرژی بالاتری می کنند. پس از۲ هفته بازگشت تدریجی به فعالیت‌های روزانه بیشتر تشویق می‌شود.  ولی همچنان از ورزش های سنگین ، بلند کردن اجسام سنگین و سایر فعالیت های شدید  اجتناب شود.

 فعالیت بدنی سبک برای بهبود بافت و بازیابی قدرت در کمر مهم است. 

 در این مرحله از بهبودی پس از جراحی میکرودیسککتومی کمری ممکن است خم شدن ، پیچش و بلند کردن بازهم منع شود.با این حال، برخی از پزشکان ممکن است اجازه بازگشت به این حرکات را زودتر بدهند. تحقیقات محدود نشان می دهد که خم شدن، بلند کردن و چرخش پس از 2 هفته بعد از میکرودیسککتومی کمری خطر آسیب مجدد یا فتق دیگر را افزایش نمی دهد.
 از آنجایی که مقداری درد و خستگی در این دوره همچنان وجود خواهید داشت، باید از کارهایی که از نظر جسمی سخت است، مانند کارهایی که نیاز به ایستادن یا بلند کردن کافی دارند، اجتناب شود.

 چه مدت پس از عمل می توانیم ورزش را شروع کنیم؟ 

علاوه بر پیاده روی ، کشش های سبک و ورزش های ملایم ممکن است برای کمک به بهبود بافت توصیه شود. برخی از جراحان ممکن است شروع یک برنامه ورزشی سبک را تحت راهنمایی یک مربی آموزش دیده پس از پایان 6 هفته توصیه کنند.

آیا اگر ورزش باعث درد میشود مجاز به ادامه آن هستیم یا خیر؟

مهم است که قبل از شروع هر گونه تمرین یا کشش جدید با جراح خود مشورت کنید. اگر هر نوع حرکتی باعث افزایش درد می شود، توصیه می شود از آن حرکت خودداری کنید. فعالیت های روزمره که ممکن است از سر گرفته شود.

چه مدت بعد از بعد از جراحی دیسک کمر می توانیم فعالیت روزمره زندگی را از سر بگیریم؟

بین 2 تا 6 هفته، بیشتر فعالیت های زندگی روزمره ممکن است از سر گرفته شود.

پس از جراحی دیسک کمر می توانیم رانندگی کنیم؟

اگر سطوح درد ، بدون نیاز به مواد مخدر به خوبی کنترل شود، پزشک ممکن است اجازه بازگشت به رانندگی را بدهد. اکثر بیماران حدود 2 هفته پس از عمل جراحی دیسک کمر به رانندگی برمی گردند، اما اگر درد، یا خستگی ادامه یابد، ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا اجازه رانندگی به فرد داده شود.

چه مدت پس از عمل جراحی دیسک می توانیم به کار خود برگردیم؟ 

بازگشت به کارهای سبک یا نشسته مانند کار کارمندی ، ممکن است پس از 2 تا 4 هفته مجاز باشد. هنگام از سرگیری کار، ممکن است توصیه شود که ابتدا قبل از بازگشت تمام وقت، یک مدت  نیم روزه کار کنید. وضعیت نشسته معمولاً استرس را در قسمت پایین کمر بیشتر از سایر وضعیت ها افزایش می دهد. برای کمک به کاهش این استرس ها، بسیار مهم است که فرد به طور مداوم برای مدت طولانی ننشیند. پیادهروی کوتاه و حرکات کششی برای چند دقیقه ، هر 30 دقیقه تا یک ساعت می تواند به کاهش فشار روی کمر کمک کند.

اکثر بیماران پس از جراحی دیسک کمری معمولاً تا 6 هفته پس از جراحی می توانند به اکثر فعالیت های روزانه بازگردند. برخی از بیماران بسته به میزان بهبودی، سن و سلامت عمومی جسمی و روانی ممکن است یک هفته بعد بتوانند به فعالیت های روزانه خود ادامه دهند.

تا ۶ هفته‌ پس از جراحی کمر ، بسیاری از بیماران به بیشتر فعالیت‌های معمولی خود، مانند رانندگی، کارهای خانه، و مقدار کمی کار در فضای باز میگردند.

آیا پس از عمل جراحی دیسک فیزیوتراپی لازم است؟

ممکن است پس از جراحی دیسک کمر یک برنامه فیزیوتراپی برای کمک به بهبود قدرت و انعطاف پذیری کمر لازم باشد.
فیزیوتراپی ممکن است حدود 6 هفته پس از جراحی میکرودیسککتومی کمری تجویز شود، اما بسیاری از جراحان ممکن است درمان را زودتر شروع کنند. 
زمینه های اصلی فیزیوتراپی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

۱-  تقویت عضلات : تمرکز این تمرینات روی تقویت عضلات کمر  شکم، باسن و سایر عضلاتی است که از ستون فقرات حمایت می کنند.  
۲-  کشش عضلانیک : کشش های عضلانی ملایم در فیزیوتراپی به افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات کمک کند.
۳- درمان های دیگری برای کمک به شل شدن بافت های نرم مانند ماساژ نیز ممکن است توصیه شود.

کمک به وضعیت خوب بدن 

فیزیوتراپ علاوه بر اطمینان از انجام صحیح و ایمن تمرینات و حرکات کششی، ممکن است نکاتی را برای استفاده از وضعیت بدنی خوب در طول روز ارائه دهد. اگر بیمار کار فیزیکی دارد ، ممکن است راه های ایمن برای بلند کردن، کشیدن یا هل دادن اشیا نیز آموزش داده شود.
تعداد جلسات فیزیوتراپی می تواند به نیازهای فردی بیمار بستگی داشته باشد. از آنجایی که میکرودیسککتومی کمری بخش زیادی از ساختار ستون فقرات و بافت‌های اطراف آن را دست نخورده باقی می‌گذارد، بهبودی در مقایسه با جراحی فیوژن ستون فقرات سریع‌تر است.

 همانطور که بیمار در فیزیوتراپی پیشرفت می کند، ممکن است شروع به انجام تمرینات بیشتر در خانه کند .  پس از پایان برنامه فیزیوتراپی، به اکثر بیماران توصیه می شود که تمرینات و حرکات کششی را در خانه به طور منظم ادامه دهند.

بازگشت به اکثر فعالیت ها 12 هفته (3 ماه) پس از میکرودیسککتومی کمر، اکثر بیماران می توانند تقریباً به تمام فعالیت ها بدون محدودیت بازگردند. بازگشت به بلند کردن اجسام سنگین و سایر فعالیت‌های سنگین ممکن است بیشتر طول بکشد.

کار فیزیکی

قبل از بازگشت به یک شغل سخت  مانند ساخت و ساز ، کارگری یا ورزشکاری بیمار باید توانایی انجام وظایف مورد نیاز را با داشته باشد. به عنوان مثال، اگر درد یا خستگی همچنان مشکل باشد، خطر تصادف در محل کار افزایش می یابد.  

ورزش ها

حتی اگر بیمار در 6 هفته بیشتر بدون درد باشد و بتواند فعالیت های معمولی را انجام دهد، بازگشت به رقابت های ورزشی یا ورزش های تماسی ممکن است زمان بیشتری ببرد. اگر آمادگی بدنی به سطح لازم برسد و ورزش بدون درد انجام شود، ممکن است حدود 8 تا 12 هفته پس از انجام میکرودیسککتومی، مسابقات ورزشی مجاز باشد.

چه موقع می گوییم که عمل جراحی فردی خوب در آمده است؟

 اگر درد ساق پا برطرف شود یا به میزان قابل توجهی کاهش یابد، و عملکرد کلی برای زندگی روزانه بهبود یابد، جراحی میکرودیسککتومی کمر موفقیت آمیز تلقی می شود. در حالی که خطر عود دیسک یا جراحی دوم وجود دارد، مزایای میکرودیسککتومی موفقیت آمیز معمولاً برای سال ها باقی می ماند. یک مطالعه بزرگ نشان داد که با میانگین پیگیری 4 ساله، حدود 84 درصد از افرادی که جراحی را انجام داده بودند، نتایج خود را خوب یا عالی ارزیابی کردند.

پس از عمل جراحی دیسک برای به حداکثر رساندن نتیجه موفقیت‌آمیز میکرودیسککتومی کمری در طولانی‌ مدت، پیروی از دستورالعمل‌های پزشک، ورزش زیاد و داشتن یک سبک زندگی سالم مهم است. هنگام بازگشت به خانه از جراحی میکرودیسککتومی کمر، معمولاً برای بیماران دارویی برای کمک به مدیریت درد تجویز می‌شود.  چندین درمان خانگی نیز ممکن است برای کاهش درد و بهبود بهبود استفاده شود.

درد پس از عمل جراحی چگونه درمان میشود؟ 

در طی 2 هفته اولیه پس از جراحی میکرودیسککتومی ، درد شدید است. مسکن‌های قوی‌تر ،مانند اپیوئیدها ، معمولاً در ترکیب با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) استفاده می‌شوند. در  اکثر بیماران به تدریج در طی یک دوره 1 تا 2 هفته ای دارو های مخدر قطع می شود.

آیا پس از عمل جراحی دیسک میتوان از گرما و یا یخ درمانی استفاده کرد؟

علاوه بر دارو، ممکن است از کیسه های یخ  یا  حرارتی استفاده شود. برای بیمارانی که بی حسی در پوست و یا دیابت دارند به کار بردن گرما یا سرما باید با احتیاط انجام شود. گرما درمانی ممکن است به آرامش بافت‌ها، کاهش اسپاسم در عضلات سفت و بهبود جریان خون کمک کند و به بهبود بافت کمک کند. استفاده از حرارت یا بطری آب گرم قبل از فعالیت می تواند به شل شدن بافت ها و بهبود دامنه حرکتی در مفاصل کمک کند.

یخ درمانی در قسمت پایین کمر می تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. کیسه پلاستیکی پر از یخ یا کیسه یخ تجاری به ویژه پس از فعالیت برای کاهش هر گونه ناراحتی یا درد ناشی از فعالیت مفید است. استفاده از یخ یا گرما درمانی را به 15 یا 20 دقیقه در هر بار محدود کنید و حداقل 2 ساعت استراحت در بین آن ها داشته باشید تا پاسخ بافت بین برنامه ها بهینه شود.  یک حوله یا تی شرت نازک ممکن است به عنوان مانعی بین منبع گرما/یخ و پوست برای جلوگیری از آسیب مستقیم پوست استفاده شود.

مدیریت درد طولانی مدت

پس از  2 هفته پس از جراحی، در اکثر بیماران به طور کامل داروهای مخدر قطع می‌شود  ،اما ممکن است به مصرف سایر داروهای ضد درد ادامه دهند، مانند:

استامینوفن (تیلنول)

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)

شل کننده های عضلانی

هنگام مصرف داروها، رعایت دستورالعمل های روی برچسب (یا دستورالعمل های ارائه شده توسط پزشک) برای کاهش خطر عوارض جانبی یا مصرف بیش از حد دارو  ضروری است.  به عنوان مثال، استامینوفن در بسیاری از داروهای رایج، از جمله داروهای سرماخوردگی، وجود دارد که اگر برچسب‌ها خوانده نشود، ممکن است منجر به مصرف بیش از حد شود. در حالی که ممکن است تا 4 تا 6 هفته پس از جراحی میکرودیسککتومی کمری نیازی به داروهای ضد درد نباشد، برخی از بیماران ممکن است نیاز به ادامه مصرف داروهای مسکن برای مدت طولانی تری داشته باشند.