قرص دیکلوفناک از دسته داروهای مسکن غیر مخدری ، ضدالتهاب های غیر استروئیدی و ضد نقرسی است.اثر ضددرد آن مثل استامینوفن و برای دردهای خفیف همانند سردرد ، درد قاعدگی و دردهای ناشی از جراحی های محدود ، استفاده می شود.
قرص دیکلوفناک چیست ؟
قرص دیکلوفناک از دسته داروهای مسکن غیر مخدری ، ضدالتهاب های غیر استروئیدی و ضد نقرسی است که با نام تجاری Veltaren در بازار عرضه می گردد. در بیشتر مواقع به صورت یک وعده ، روزانه مصرف می شود• اثر ضددرد آن مثل استامینوفن و برای دردهای خفیف همانند سردرد ، درد قاعدگی و دردهای ناشی از جراحی های محدود ، استفاده می شود.اثرات ضدالتهاب آن جهت درمان روماتیسم مفصلی و آستئوآرتریت ( این بیماری به علت از بین رفتن تدریجی غضروف مفصلی و تشکیل استخوان های جدید در سطح مفصل بوجود می آید.)پیشرفته ظاهر می شود.قرص دیکلوفناک از دسته داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی بوده و بسیار مناسب برای درمان دیسک کمر به شمار می رود.
عوارض قرص دیکلوفناک چیست ؟
با مصرف طولانی مدت دارو خطر خونریزی گوارشی از معده و روده افزایش می یابد.مهم ترین و شایع ترین عارضه ، اختلالات گوارشی است.
تداخل دارویی قرص دیکلوفناک با چه داروهایی است؟
۱-مصرف همزمان قرص دیکلوفناک با سایر داروهای ضدالتهابی استروئیدی و غیر استروئیدی باعث خونریزی و یا زخم معده می شود.
۲-داروهای ضد فشار خون و مُدرها
۳-استفاده همزمان از سیکلوسپورین (داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی که در پیوند اعضا بکار می رود) با قرص دیکلوفناک باعث آسیب کلیوی می شود.
۴-در مصرف همزمان دیکلوفناک با داروهای سوءهاضمه باعث آسیب به دیواره معده می شود.
علائم درمانی دیکلوفناک
بزرگسالان و سالخوردگان
تسکین انواع دردها و التهابات در طیف وسیعی از شرایط ، از جمله:
۱- آرتریت روماتوئید ، آرتروز ، اسپوندیلیت آنکیلوزان ، نقرس حاد
۲- اختلالات حاد اسکلتی عضلانی مانند پری آرتریت (به عنوان مثال شانه منجمد) ، التهاب تاندون ، تنوسینوویت ، بورسیت
۳- سایر شرایط دردناک ناشی از ضربه ، از جمله شکستگی ، کمردرد ، رگ به رگ شدن ، کشیدگی ، دررفتگی
کودکان : قرص های دیکلوفناک سدیم 100 میلی گرم با انتشار طولانی مدت برای کودکان مناسب نیست.
مقدار مصرف دیکلوفناک در بزرگسالان :
روزانه یک قرص 100 میلی گرم دیکلوفناک سدیم در صورت لزوم ، دوز روزانه را می توان با مکمل با دوزهای معمول حاوی دیکلوفناک سدیم 25 میلی گرم یا 50 میلی گرم به 150 میلی گرم افزایش داد.
حداکثر دوز توصیه شده روزانه دیکلوفناک سدیم 150 میلی گرم است.
سالمندان: اگرچه فارماکوکینتیک دیکلوفناک سدیم در بیماران مسن به هیچ وجه از نظر بالینی مختل نمی شود ، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی باید در چنین بیمارانی که به طور کلی مستعد واکنش های جانبی هستند ، با احتیاط خاص استفاده شود. به ویژه توصیه می شود که کمترین دوز موثر در بیماران مسن ضعیف یا با وزن کم بدن استفاده شود (به اقدامات احتیاطی نیز مراجعه کنید) و بیمار باید از نظر خونریزی دستگاه گوارش در حین درمان با NSAID کنترل شود.
اختلال قلب و عروق : دیکلوفناک در بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب ، بیماری ایسکمیک قلب ، بیماری شریانی محیطی و / یا بیماری عروق مغزی منع مصرف دارد. بیماران مبتلا به نارسایی قلب فقط پس از بررسی دقیق و تایید پزشک متخصص قلب می توانند با دیکلوفناک درمان شوند. از آنجا که خطرات قلبی عروقی با دیکلوفناک ممکن است با دوز و مدت زمان مصرف افزایش یابد، باید از کمترین دوز موثر روزانه و برای کمترین مدت استفاده شود.
اختلال کلیوی : مصرف دیکلوفناک در بیماران مبتلا به نارسایی کلیه منع مصرف دارد. هنگام مصرف دیکلوفناک در بیماران با اختلال کلیوی خفیف تا متوسط احتیاط توصیه می شود.
اختلال کبدی : مصرف دیکلوفناک در بیماران مبتلا به نارسایی کبدی منع مصرف دارد.هنگام مصرف دیکلوفناک در بیماران با اختلال کبدی خفیف تا متوسط احتیاط توصیه می شود.
این دارو برای کودکان مناسب نیست.
روش تجویز داروی دیکلوفناک
برای تجویز خوراکی با مایعات ، ترجیحاً همراه یا بعد از غذا مصرف شود.
موارد منع مصرف داروی دیکلوفناک
• حساسیت به ماده فعال دیکلوفناک .
• زخم فعال در معده یا روده ، سابقه خونریزی یا سوراخ شدن روده و معده . •
• سابقه زخم معده / خونریزی مکرر .
• سه ماهه آخر بارداری
• نارسایی کبدی
• نارسایی کلیه
• بیماری عروق مغزی
• دیکلوفناک در بیمارانی که حملات آسم ، آنژیوادم ، کهیر یا رینیت حاد در اثر حملات ناشی از ایبوپروفن ، استیل سالیسیلیک یا سایر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی رسوب می کند ، مانند سایر داروهای ضد استرس ضدالتهاب (NSAID) منع مصرف نیز ندارد.
اقدامات احتیاطی ویژه برای استفاده عمومی داروی دیکلوفناک
از مصرف همزمان قرص های سدیم دیکلوفناک با NSAID های سیستمیک از جمله مهارکننده های انتخابی سیکلوکسیژناز-2 باید جلوگیری شود .زیرا هیچ مدرکی وجود ندارد که دو داروهای ضد التهابی بهتر از یک دارو باشد.
احتیاط در افراد مسن : توصیه می شود که کمترین دوز موثر در بیماران مسن ضعیف یا کسانی که وزن بدن کمی دارند استفاده شود.
همانند سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ، از جمله دیکلوفناک ، واکنش های آلرژیک ، از جمله واکنش های آنافیلاکتیک / آنافیلاکتوئید نیز می تواند برای کسانیکه برای اولین بار دارو مصرف می کنند بوجود آید. واکنش های حساسیت بیش از حد همچنین می توانند به سندرم Kounis ، یک واکنش آلرژیک جدی که می تواند منجر به سکته قلبی شود ، پیشرفت کنند. بروز چنین واکنش هایی می تواند شامل درد قفسه سینه باشد که همراه با واکنش آلرژیک به دیکلوفناک رخ می دهد. مانند سایر NSAID ها ، دیکلوفناک به دلیل خواص فارماکودینامیکی ممکن است علائم و نشانه های عفونت را پنهان کند. این دارو حاوی ساکارز است و بنابراین برای بیماران با مشکلات نادر ارثی عدم تحمل فروکتوز ، اختلال جذب گلوکز-گالاکتوز یا نارسایی سوکراز-ایزومالتاز توصیه نمی شود.
اثرات دارویی دیکلوفناک روی دستگاه گوارش
خونریزی از دستگاه گوارش خونریزی از مری (یا هماتمز،) خونریزی از مقعد (یا ملنا ) ، زخم یا سوراخ شدن ، که می تواند کشنده باشد ، با تمام NSAID ها از جمله دیکلوفناک گزارش شده است و ممکن است در هر زمان از درمان ، با یا بدون علائم هشدار دهنده یا سابقه قبلی موارد جدی خونریزی دستگاه گوارش (GI) رخ دهد. به طور کلی عواقب جدی تری در افراد مسن به وجود می آورند.اگر خونریزی یا زخم دستگاه گوارش در بیمارانی که دیکلوفناک دریافت می کنند رخ دهد ، باید دارو قطع شود.
همانند سایر NSAID ها ، در هنگام تجویز دیکلوفناک در بیماران با علائم اختلالات دستگاه گوارش یا داشتن سابقه زخم معده یا روده ، خونریزی یا سوراخ شدن ، احتیاط ویژه ای انجام شود. خطر خونریزی ، زخم شدن یا سوراخ شدن دستگاه گوارش با افزایش دوزهای NSAID از جمله دیکلوفناک و در بیمارانی که سابقه زخم دارند ، بیشتر است. در افراد مسن ، تعداد دفعات واکنشهای جانبی به NSAID ها خصوصاً خونریزی و سوراخ شدن دستگاه گوارش افزایش می یابد که ممکن است کشنده باشد.
برای کاهش خطر دستگاه گوارش در بیماران با سابقه زخم ، به ویژه اگر با خونریزی یا سوراخ شدن همراه باشند ، و در افراد مسن ، درمان باید با کمترین دوز موثر شروع شود.
درمان ترکیبی با عوامل محافظتی (به عنوان مثال میزوپروستول یا مهار کننده های پمپ پروتون) برای بیمارانی که همزمان از محصولات دارویی حاوی استیل سالیسیلیک اسید با دوز کم (ASA / آسپرین) استفاده می کنند توصیه می شود. زیرا مصرف دیکلوفناک و آسپیرین احتمال دارد عوارض دستگاه گوارش را افزایش دهد.
کلیه بیماران بخصوص افراد مسن ، باید هر گونه علائم غیرمعمول شکمی (به خصوص خونریزی دستگاه گوارش) را به پزشک خود گزارش کنند.
در بیمارانی که همزمان با دیکلوفناک ، داروهایی مصرف می کنند که خطر زخم یا خونریزی را افزایش می دهند مانند کورتیکواستروئیدهای سیستمیک ، داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین ، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) یا عوامل ضد پلاکت مانند استیل سالیسیلیک اسید باید دیکلوفناک با احتیاط مصرف شود.
در بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون نیز باید مراقبت دقیق پزشکی و احتیاط انجام شود ، زیرا ممکن است وضعیت آنها بدتر شود.
دیکلوفناک
| شکل دارویی |
دفعات و زمان مصرف |
علائم و عوارض جانبی |
| قرص ، شیاف ، آمپول ، قطره شمی |
1- 3 بار روزانه همراه غذا |
اختلالات گوارشی ، سردرد / سرگیجه ، خواب آلودگی ، تورم ساق یا مچ پا ، خس خس سینه / تنگی نفس ، سیاه شدن مدفوع / وجود خون در استفراغ
|