انواع محل پارگی دیسک شامل : پارگی مرکزی ، پارگی کناری ، پارگی در داخل سوراخ بین مهره ای ، پارگی در خارج سوراخ بین مهره ای ، پارگی لترال ، پارگی در جلو ستون فقرات ( در داخل شکم یا لگن )
فایل صوتی مقاله را میتوانید بشنوید
انواع دیسک کمر از نظر محل پارگی
پارگی دیسک کمر
دیسک کمر مانند یک بلبرینگ است. یک هسته و یک حلقه دارد . یعنی هسته در داخل حلقه دیسک می چرخد و خود حلقه دیسک به مهره ها متصل است در نتیجه این بلبرینگ زنده باعث حرکات ستون مهره ها میشود. در یکی از این حرکات حلقه دیسک ترک میخورد که اصطلاحا می گوییم دیسک دژنره (ساییده یا فرسوده ) شده است. مجددا در دیسک فرسوده در یکی از حرکات بعدی کمر ممکن است شکافی که در حلقه دیسک ایجاد شده است ، بزرگ تر شود در این حالت محتویات دیسک به جای اینکه در داخل حلقه دیسک باشد به بیرون از حلقه دیسک میرود و روی عصب فشار می آورد. علت اصلی پارگی دیسک کمر مشخص نیست.مهمترین عامل آن استعداد ژنتیکی است و به عبارتی افرادی که دچار دیسک کمر میشوند ، جنس دیسک آنها خوب نیست و گرنه هر فردی حتی اگر کار سنگین کند دیسکش پاره نمیشود.در ادامه به تفضیل به بحث راجع به انواع پارگی دیسک در محل های مختلف می پردازیم.
شکل 1- انواع محل پارگی دیسک کمر
۱- پارگی درخط وسط دیسک یا پارگی دیسک سنترال (مرکزی )
پارگی درخط وسط دیسک یا پارگی دیسک سنترال (مرکزی ) ، در این صورت کمر درد بیمار بیشتر از درد اندام های تحتانی است. این نوع پارگی دیسک ممکن است باعث فلج ناگهانی هر دو اندام تحتانی و بی اختیاری مدفوع و ادرار شود .اگر درد اندام تحتانی ایجاد کند معمولا هم در طرف راست و هم در طرف چپ درد اندام تحتانی دیده می شود. که اصطلاحا می گوییم بیمار سیاتیک دو طرفه دارد.
۲-پارگی در طرفین دیسک
دیسک ممکن است در یک طرف مثلا طرف راست یا چپ پاره شود. در این نوع ، درد اندام تحتانی بیشتر از درد کمر است و معمولا درد فقط به یک پای بیمار تیر می کشد. که اصطلاحا می گوییم سیاتیک یک طرفه دارد.
3- پارگی در داخل سوراخ بین مهره ای
دیسک ممکن است در داخل سوراخ بین مهره ای پاره شود. در این نوع پارگی فقط اندام تحتانی بیمار درد دارد و بیمار اصلا کمر درد ندارد. درد این بیماران بسیار شدید است زیرا دیسک پاره شده مستقیما روی جسم ریشه عصبی که Dorsal ganglion نامیده می شود فشار وارد می کند. این نوع پارگی نادر است. حدود ۵ تا ۱۰ درصد دیسک ها در این ناحیه اتفاق می افتد.
علائم پارگی دیسک در داخل سوراخ بین مهر ه ای :
1- ممکن است باعث فلج شدن مچ پای بیمار شود.
2- بیمار نمی تواند روی پاشنه پا راه برود.
3- بیمار نمی تواند مچ پای خود را بالا بیاورد.معمولا با پیدایش فلج ، درد بیمار بهبود می یابد زیرا قسمت حرکتی پس از قسمت حسی از بین می رود . به عبارت دیگر عصب از کار افتاده دیگر درد را حس نمی کند.
۴- دیسک های خارج سوراخ بین مهره ای
دیسک های خارج سوراخ بین مهر ای یا extraforaminal که معمولا درد کمی ایجاد می کنند و نادر هستند.
5- پارگی دیسک لاترال
هنگا می که دیسک در داخل و یاخارج فورامن است پارگی دیسک لاترال با کناری نیز گفته میشود . شکاف عمل جراحی در دیسک های لاترال با دیسک های دیگر فرق می کند. در دیسک های دیگر شکاف جراحی در خط وسط داده می شود . در دیسک های لاترال شکاف جراحی حدود 7 سانتی متر خارج از خط وسط داده می شود .
6- پارگی دیسک در جلو ستون فقرات ( در داخل شکم یا لگن )
این گروه دیسک هایی هستند که در جلوی ستون فقرات و در داخل شکم یا لگن پاره می شوند ، این گونه دیسک ها معمولا علامتی ندارند. اماعمل جراحی در دیسک هایی که در قسمت جلو پاره هستند می تواند خطرناک باشد زیرا جراح وقتی قطعه دیسک را برمی دارد چون در قسمت جلو حلقه دیسک پاره است ، ممکن است پانچ جراح به عروق داخل شکم صدمه بزند.
علائم پارگی دیسک کمر
1.درد شدید در ناحیه کمر:
درد حاد و یا مزمن در ناحیه پایین کمر که ممکن است تا ساق پاها یا پاها تابانده شود.
2. تنش و درد در عضلات و اطراف دیسک:
افزایش تنش و درد در عضلات اطراف دیسک متضرر.
3. سوزش و خارش در ناحیه متأثر:
افراد ممکن است سوزش و خارش در ناحیه متأثر احساس کنند.
4. ضعف و کاهش قدرت عضلات:
پارگی دیسک میتواند منجر به ضعف عضلات در ناحیه متأثر شود.
5. محدودیت در حرکت و انعطاف:
ممکن است افراد دچار مشکلات در خم شدن، تمدید یا چرخش تنه شوند.
6. احساس تورم و سنگینی در ناحیه متأثر:
بعضی افراد ممکن است در ناحیه متأثر احساس تورم و سنگینی کنند.
7. علائم اعصابی:
در برخی موارد، پارگی دیسک ممکن است به فشار بر روی اعصاب مهمان منجر شود که میتواند علائمی نظیر کاهش حس مثانه یا مشکلات در حرکت رکتوم ایجاد کند.
8. تغییرات در کنترل مثانه و رکتوم:
در حالتهای شدید، پارگی دیسک ممکن است به فشار بر روی اعصاب مرتبط با مثانه و رکتوم منجر شود.
9. درد شدید هنگام انجام فعالیتهای روزمره:
در برخی موارد، درد میتواند شدیدتر شود هنگامی که فرد حرکاتی مانند خم شدن یا حمل اشیاء سنگین انجام میدهد.