کرپیتوس یا کرپیتوز Crepitation crepitus یا قولنج گردن صدایی است که ممکن است هنگام حرکات مفصل شنیده شود. بیشتر افراد در برهه ای از زمان ، کرپیتوس گردن را تجربه کرده اند. یک مثال احساس صدای ترق ترق در گردن هنگام چرخاندن سر به عقب است. کرپیتوس گردن معمولاً بدون درد است و معمولا نشانه بیماری جدی نیست. با این حال ، اگر کرپیتوس با علائم نگران کننده دیگری مانند درد همراه باشد یا پس از ضربه به وجود بیاید می تواند نتیجه یک بیماری جدیتر باشد و نیاز به بررسی دارد.
آناتومی گردن درگیر صدا های ترک خورنده است
هرموقع توسط سه ساختمان با مهره های مجاورمتصل است که یک ساختمان در جلو قرار دارد که دیسک بین مهره ای نامیده میشود و دو ساختمان مفصلی در پشت مهره ها قراردارد که فاست نامیده میشوند. فاست ها درواقع ، مانند مفاصل دیگر از دو سطح مفصلی درست شدند که توسط یک کپسول مفصلی احاطه شده و در بین آنها مایع وجود دارد که باعث لغزان شدن و روان شدن آنها می شود. تصور می شود که کرپیتوس گردن یا قولنج گردن زمانی اتفاق می افتد که ساختارهای ستون فقرات به هم بخورند و صدا ایجاد کنند.
۱- ایجاد صدا در اثر تغییر در فشار داخل مفاصل فاست ها
علت صدای گردن بعضی افراد ایجاد و آزاد شدن حبابهای گاز در داخل مفاصل سینوویال می باشد. همانطور که میدانیم اکسیژن درداخل مایع مفاصل سینوویال محلول می باشد در اثر تغییر فشار داخل مفصل ، گاز اکسیژن ازحالت محلول خارج شده و به صورت حباب از داخل مایع سینوویال بیرون می آید و ایجاد صدا میکند. مانند صدایی که در داخل مفاصل انگشتان با فشار دادن مفاصل ایجاد می شود که دراصطلاح فارسی گفته میشود " انگشتان را میشکنند". این صدا ها در حین حرکات خود به خودی گردن یا درحین فیزیوتراپی و یا درمان های کایروپراکتیک به وجود می آید. مقالات پزشکی در سال های اخیر در مورد اینکه آیا این صداها دراثرایجاد حباب های گاز ایجاد شده یا دراثرکاهش ارتفاع مفاصل و برخورد دو سطح مفصلی هستند اختلاف نظر دارند. بیشتر افراد جامعه پزشکی معتقدند که صداها در اثر آزاد شدن حباب های گاز است ، اما هنوز به طور قطعی اثبات نشده است.
۲- نقش رباط یا تاندون در اطراف مفاصل
درایجاد قولنج گردن ، رباط ها و تاندون ها هر دو به استخوان ها متصل می شوند. دربعضی موارد ، ممکن است با حرکت گردن یک رباط یا تاندون در روی مفصل گردن یا تاندون ها روی هم حرکت کرده و صدای ناگهانی ایجاد کند. این می تواند به این دلیل رخ دهد که ماهیچه ها و بافت های ما بیش از حد سفت هستند یا با افزایش سن ، رباطها یا لیگامان ها و تادون ها کشش کمتری دارند.
۳- برخورد استخوان ها با هم میتواند باعث ایجاد قولنج گردن و صدای تق تق در گردن شود
همانطورمی دانیم، مفاصل ستون مهره ها یا فاست ها با گذشت زمان دچارساییدگی و آرتروز میشوند. یعنی غضروفی که روی استخوان ها را می پوشاند به تدریج باریک و کم می شود در نتیجه هنگام حرکت و چرخش گردن، به جای اینکه سطوح مفصلی روی هم حرکت کنند ، استخوان ها روی هم حرکت میکنند و این باعث ایجاد صدای تق تق در گردن میشود.
۴ - نقش دژنره شدن و ساییده شدن دیسک ها در ایجاد قولنج و صدای گردن
با افزایش سن به تدریج دیسک های بین مهره گردن دچارساییدگی میشوند وارتفاع دیسک کم میشود. در نتیجه لیگامان ها ازحالت کشیده بودن خارج و شل میشوند. درنتیجه دامنه حرکت مفاصل بیش از حد معمول می شود و دراصطلاح پزشکی مفاصل دررفتگی خفیف پیدا میکند Laxity یا Subluxation ، همانطور که با افزایش سن استخوان های صورت تحلیل می رود و در نتیجه عضلات صورت افتادگی پیدا میکنند.
کرپیتوس یا قولنج و تق تق کردن گردن می تواند ناشی ازهر یک ازاین عوامل باشد ، یا دربرخی موارد ترکیبی ازعوامل ذکر شده باشد.همچنین لازم به ذکراست که کرپیتوس می تواند در هر مفصل متحرک بدن (با مثالهای متداول شامل زانوها و شانه ها) رخ دهد.
آیا تق تق کردن گردن دردناک است؟
در حالی که کرپیتوس گردن معمولاً بدون درد است ، ولی می تواند با درجات مختلفی از سفتی گردن یا گردن درد همراه باشد ، شدت درد میتواند ازدردهای مبهم تا درد شدید باشد.
سیر قولنج گردن
کرپیتوس گردن می تواند در هر سنی رخ دهد ، اما معمولا با مسن شدن افراد رخ می دهد. دفعات ترک صدا و قولنج گردن می تواند بسیارمتفاوت باشد. بعضی ازافراد ممکن است چند باردر ماه کرپیتوس گردن را تجربه کنند ، در حالی که دیگران ممکن است هر روز یا حتی در طول روز یا بیشتر حرکات گردن آن را تجربه کنند.
کرپیتوس گردن ممکن است دائمی یا موقت باشد. به عنوان مثال ، ترک خوردن و قولنج گردن ممکن است به طور مکرر برای چند روزرخ دهد و از بین برود. در مواردی که کرپیتوس گردن در نتیجه آرتروز مفاصل ستون مهره ها یا فاست ها است ، معمولا به طور مکرر با حرکات گردن رخ می دهد و از بین نمی رود.
در حالی که افزایش صدا و قولنج گردن می تواند همراه با آرتروز ایجاد شود ، اما در حال حاضر هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان دهد این باشد که قولنج گردن می تواند منجر به آرتروز شود. با افزایش سن ، معمولا صدا های گردن بلند تر و دائمی تر می شوند.
چه وقت کرپیتوس گردن جدی است؟
اگر صدای تق تق یا قولنج گردن همراه با درد ، سفتی گردن باشد ، ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد که باید توسط یک پزشک بررسی شود.
چگونه با شکستن قولنج گردن مبارزه کنیم؟ یا روش ترک عادت قولنج گردن چیست ؟
صاف بنشینید ، مانیتور کامپیوتر را در سطح چشم نگه دارید و برخی تمرینات تقویت کننده را برای کاهش درد و احساس انجام دهید.
اکثر مردم از تلفن هوشمند یا لپ تاپ استفاده میکنن یا کتاب یا مجله می خوانند ، یا روی کاناپه دروضعیت گردن خمیده دراز می کشند و تلویزیون تماشا میکنند همه اینها باعث می شود. دلیل این امر این است که شما گردن خود را برای مدت طولانی در وضعیت ناسالم خم می کنید. گردن شما برای حرکت طراحی شده است ، اما در دنیای مدرن شما گردن و شانه های خود را برای مدت طولانی مجبور به یک موقعیت ثابت می کنید.
نگاه کردن به پایین ، گردن شما را به جلو خم می کند. دراین مواقع عضلات استرنوکلیدوماستویید (SCM) و ، ذوزنقه فوقانی یا میانی( تراپزیوس ) و رومبویید بزرگ است."بعد از مدتی ، عضلات گردن خسته ، کشیده و ضعیف می شوند. اگر این کار را بیش از حد انجام دهید ، گردن و شانه های شما آسیب می بینند. بنابراین هنگام تماشای تلویزیون روی کاناپه خوابید یا برای مدت طولانی پشت میز خود دروضعیت بد ننشینید. گردنتان را به جلو خم نکنید و قوزنکنید تا شانه های شما حالت افتاده پیدا نکنند.
اگر درد گردن دارید ، صفحه مانیتور کامپیوتر خود را بالا ببرید و آن را در سطح چشم خود بخوانید ، حتی تغییرات کوچک نیز می توانند اثرات زیادی در بهبود درد شما داشته باشند. برای مثال:
۱- یک بالش را روی پاهای خود قرار دهید ، سپس لپ تاپ یا پد الکترونیکی خود را روی بالش قرار دهید.
۲- با قرار دادن چند کتاب زیر مانیتورکامپیوتر یا لپ تاپ خود ، صفحه رایانه خود را تا سطح چشم بالا ببرید.
۳- کتاب خود در نگهدارنده کتاب قرار دهید .
۴- بازوها را روی تکیه گاه های صندلی نگه دارید.
وضعیت بدن شما نیز مهم است.اگر پشت میز یا میز نشسته اید ، صاف بنشینید ، در حالی که گردن شما با بقیه ستون فقرات در یک امتداد باشند و شانه ها را عقب نگه دارید. هر ساعت از جای خود بلند شوید و به گردن خود حرکت و تغییر وضعیت دهید.
اگر درد گردن شما بیش از دو هفته طول بکشد ، به یک پزشک متخصص ستون فقرات مراجعه کنید. از دلایل جدی تر درد گردن می توان به آرتروز، تنگی کانال نخاعی گردن ، پارگی دیسک در ستون فقرات ، شکستگی ، اسکولیوز (انحنای ستون فقرات به یک طرف ) و ضربه های قدیمی گردن اشاره کرد.
سر خود را در حالت خنثی و رو به جلو قرار دهید ، سپس سر خود را به آرامی به سمت راست بچرخانید. چند ثانیه در این حالت بمانید. به حالت اولیه برگردید ، سپس سر خود را به سمت چپ بچرخانید و موقعیت را برای چند ثانیه نگه دارید.
تمرینات تقویت گردن نیز می تواند مانند جمع شدن گردن کمک کند .کشش عضلات SCM نیز به بهتر شدن درد گردن شما کمک می کند.
سوالات متداول
1. قولنج گردن چیست؟ چرا صدا میدهد؟
قولنج گردن که به کرپیتوس هم معروف است، صدایی مثل ترک خوردن یا تق تق در ناحیه گردن ایجاد میکند. این صدا اغلب بدون هیچ دردی رخ میدهد. دلیل اصلی آن تغییرات فشار داخل مفاصل گردن است. گاهی هم حبابهای گاز در مایع سینوویال مفاصل آزاد میشوند. یا سطوح مفصلی به هم برخورد میکنند. در بعضی موقعیتها این صدا میتواند علامت مشکلی جدی مثل آرتروز باشد. به خصوص اگر با درد یا علائم دیگر همراه شود.
2. آیا کرپیتوس گردن یا قولنج گردن خطرناک است؟
کرپیتوس گردن در بیشتر موارد بی ضرر به نظر میرسد. معمولاً نشان دهنده بیماری جدی نیست. اما اگر این صداها با درد همراه باشند. یا سفتی در گردن ایجاد کنند. یا بعد از ضربه به سر بزنند، ممکن است نشانه مشکلات بزرگتری مثل آرتروز یا آسیبهای دیگر باشند. در چنین حالتی بررسی پزشکی لازم است.
3. چه عواملی باعث ایجاد قولنج گردن میشوند؟
قولنج گردن میتواند از دلایل گوناگونی ناشی شود. مثلاً آزاد شدن حبابهای گاز داخل مایع سینوویال مفاصل گردن. یا ساییدگی و آرتروز در مفاصل که منجر به برخورد استخوانها میشود. افزایش سن هم نقش دارد. چون انعطاف پذیری رباطها و تاندونها کم میشود. حرکات ناگهانی یا فشار زیاد بر مفاصل گردن هم میتواند عامل باشد.
4. چگونه میتوان از ایجاد قولنج گردن جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از قولنج گردن چند اقدام ساده مفید است. وضعیت صحیح بدن را حفظ کنید. مثلاً موقع کار با کامپیوتر یا گوشی، گردن را در موقعیت مناسب نگه دارید. هر ساعت یک بار بلند شوید و به گردن استراحت دهید. حرکت مداوم هم کمک میکند. تمرینات تقویتی برای عضلات گردن انجام دهید. این کار فشار اضافی و ساییدگی مفاصل را کم میکند.
5. چه زمانی باید برای درمان قولنج گردن به پزشک مراجعه کرد؟
اگر قولنج گردن با درد یا سفتی همراه باشد. یا علائم نگران کننده دیگری مثل مشکل در حرکت گردن ایجاد کند. یا بعد از آسیب دیدگی ظاهر شود، حتماً به پزشک بروید. اگر درد گردن بیش از دو هفته طول بکشد. یا با بی حسی یا ضعف در دستها همراه باشد، مراجعه به متخصص ستون فقرات ضروری است.
نتیجه گیری
قولنج گردن، یا همون کرپیتوس، یه اتفاق شایع به حساب میاد که خیلی از آدمها تو یه مقطعی از زندگیشون باهاش دست و پنجه نرم میکنن. این صداهای تق تق یا ترک ترک کردن اغلب بدون هیچ دردی همراه هستن و ضرر خاصی هم ندارن. دلایل ایجادشون میتونه شامل چیزهایی مثل آزاد شدن حبابهای گازی تو مفاصل، برخورد بین سطوح مفصلی، یا حتی ساییدگی تدریجی مفاصل گردن باشه. تو بیشتر موقعیتها، این صداها هیچ ربطی به بیماریهای جدی ندارن و خودشون به مرور زمان محو میشن.
هرچند، اگه این کرپیتوس گردن با درد، سفت شدن عضلات، یا نشانههای دیگه مثل محدود شدن حرکت یا احساس بیحسی همراه بشه، ممکنه به مشکلات بزرگتری مثل آرتروز، باریک شدن کانال نخاعی، یا آسیبهای مفصلی اشاره کنه که حتماً نیاز به چکاپ و درمان پزشکی دارن.
برای اینکه از به وجود اومدن قولنج گردن جلوگیری کنی، مهمه که وضعیت بدنت رو در طول روز درست نگه داری، تمرینهای تقویتی برای گردن انجام بدی، و مرتب استراحت کنی. علاوه بر این، اگه درد گردن ادامه پیدا کنه یا علائم مشکوکی ظاهر بشه، بهتره به یه متخصص ستون فقرات مراجعه کنی تا جلوی مسائل پیچیدهتر گرفته بشه.
در آخر، هرچند قولنج گردن تو بیشتر موارد بیخطره، اما دونستن دلایلش و دقت به نشانهها میتونه به افراد کمک کنه تا از مشکلات جدیتر دوری کنن و وضعیت سلامتیشون رو بهتر مدیریت کنن.
