علائم و نشانه ها بستگی به محلی است که پارگی دیسک اتفاق افتاده است. فتق یا پارگی دیسک اغلب نتیجه یک فرسایش تدریجی ، و با گذشت زمان ، مسن شدن ، پیری و در نهایت پاره شدن دیسک است.
علائم دیسک گردن چیست و روش های درمان دیسک گردن؟
دیسک گردن در کجا قرار دارد؟
گردن انسان از هفت قطعه استخوان درست شده که مهره های گردن نامیده می شوند. این مهره های گردن به وسیله ساختمان های غضروفی به هم متصل شده اند که دیسک بین مهره ای نامیده می شوند. دیسک بین مهره خود از دو قسمت درست شده است: یک قسمت نرم که در وسط دیسک قرار دارد ،که در واقع یک کره ژلاتینی است . هسته ژلاتینی توسط بافت سفت که در اطراف آن قرار گرفته است حمایت می شود به همین جهت بافت اطراف هسته دیسک را حلقه دیسک می نامند.
هسته دیسک را نوکلئوس پولپوزوس و حلقه ای را که در اطراف هسته دیسک وجود دارد آنولوس فبیروزوس می شود.
فتق دیسک می تواند در هر قسمتی از ستون مهره ها اتفاق بیفتد. هنگامی که فتق دیسک اتفاق می‌افتد، یعنی قسمتی از هسته دیسک ، حلقه را سوراخ کرده و به بیرون آن انتشار پیدا می کند، باعث فشار به عصب مجاور می شود، فتق دیسک می تواند در هر بخشی از ستون فقرات رخ دهد، می تواند یک عصب مجاور را تحریک کند. بسته به جایی که دیسک دچار فتق شده است ، می تواند منجر به درد ، بی حسی یا ضعف در بازو یا پا شود.
علائم و نشانه ها بستگی به محلی است (مثلاً آیا دیسک بین مهره ۴ و ۵ پاره شده است یا دیسک بین مهره ۵ و ۶ ) که پارگی دیسک اتفاق افتاده است. از طرفی علائم دیسک بستگی به میزان فشاری دارد که بر روی یک ریشه عصبی وارد می کند. هر چه فشاری که بر روی رشته عصبی وارد می شود بیشتر باشد علائم ایجاد شده بیشتر است. یا اگر بیمار از قبل تنگی کانال نخاعی داشته باشد علائمی که فشار دیسک ایجاد می کند بیشتر است . دیسک گردن اغلب یک طرفه پاره می شود مثلاً در طرف راست یا چپ علامت می دهد. ولی موارد دوطرفه نیز دیده می شود.
علائم پارگی دیسک گردن شامل موارد زیر است :
۱- درد شانه یا بازو :
اگر فتق دیسک در قسمت تحتانی گردن باشد ، معمولاً درد از شانه به بازو و سپس به انگشتان دست انتشار پیدا می کند. این درد ممکن است هنگام سرفه ، عطسه یا حرکت به سمت چپ یا راست ممکن است به بازو یا انگشتان شما انتشار پیدا کند. درد اغلب به عنوان تیز یا سوزش توصیف می شود.
این درد ممکن است هنگام سرفه، عطسه یا حرکت در موقعیت های خاصی، ممکن است تشدید شده یا به بازوی یا دست شما انتشار پیدا کند . درد اغلب به عنوان تیز توصیف می شود.
۲- بی حسی یا سوزش :
افرادی که فتق دیسک دارند اغلب از بی حسی یا سوزش ، سوزن سوزن شدن در قسمتی از دست ، بازو یا شانه شکایت دارند.
معمولاً هر عصب قسمتی از اندام فوقانی را عصب دهی می کند بنابراین اگر فشار روی یکی از ریشه های آن باشد به صورت درد، احساس سوزش ، بی حس شدن در مسیر ریشه عصبی می شود.
۳- ضعف عضلانی :
هر عضله ای توسط چندین ریشه های عصبی ، عصب دهی می شود. بنابراین اگر فشار بر روی یکی از این ریشه های عصبی وارد شود باعث ضعف یا در موارد شدیدتر لاغر شدن عضله می شود.
علل فتق یا پارگی دیسک گردن چیست؟
فتق یا پارگی دیسک اغلب نتیجه یک فرسایش تدریجی ، و با گذشت زمان ، مسن شدن ، پیری و در نهایت پاره شدن دیسک است. این پدیده فرسوده شدن دیسک یا دژنراسیون دیسک نامیده می شود . همانطور که سن شما افزایش می یابد ، دیسک های شما کمتر انعطاف پذیر می شوند و بیشتر مستعد ابتلا به پاره شدن و یا دژنره شدن ، حتی با یک فشار جزئی یا پیچ و تاب بدن می شوند. اکثر مردم نمی توانند علت دیسک فتق خود را دقیقا مشخص کنند. در بعضی از موارد سابقه یک ضربه ، سقوط ، تصادف ، افتادن یا بلند کردن اجسام سنگین نیز دیده می‌شود.
عوامل موثر در ایجاد دیسک گردن یا عوامل خطر چیست ؟
عوامل موثر در ایجاد دیسک یا عوامل خطر که می توانند خطر ابتلا به فتق یا پارگی دیسک را افزایش دهند عبارتند از :
۱- وزن : وزن زیاد بدن باعث ایجاد تنش و فشار اضافی بر روی دیسک ها می شود.
۲- شغل : افرادی که شغل هایی دارند که باید حرکات تکراری زیادی انجام دهند یا افرادی که زیاد ورزش می کنند ، در خطر بیشتری برای ایجاد شدن دیسک هستند. افرادی که با بلند کردن تکراری اجسام ، کشیدن ، فشار دادن ، خم شدن به سمت چپ و راست پیچاندن بدن سر و کار دارند در خطر افزایش احتمال فتق دیسک هستند .
۳- ژنتیک : بعضی از افراد از لحاظ ژنتیکی مستعد بیماری و پاره شدن دیسک می باشند به عبارت دیگر جنس دیسک آنها خوب نیست.
۴- سیگار کشیدن : سیگار کشیدن، اکسیژن رسانی به دیسک را کاهش می دهد و باعث می شود که دیسک سریعتر دژنره شود.
از طرفی سیگار باعث بسته شدن رگ های کوچکی است که به دیسک ها غذا رسانی می کنند بنابراین تغذیه زیست نیز در سیگاریها مختل می شود.
چگونه می توان از بیماری دیسک گردن پیشگیری کرد ؟
پیشگیری از بیماری فتق دیسک ، برای سالم ماندن دیسک و جلوگیری از بیمار شدن آن موارد زیر را انجام دهید :
۱- ورزش : تقویت عضلات گردن باعث تثبیت مهره ها و لیگامان ها و حمایت از ستون فقرات می شود.
۲- حفظ وضعیت بدنی خوب : شامل درست نشستن درست ایستادن و درست راه رفتن باعث کاهش فشار بر ستون فقرات و دیسک های شما می شود . هنگام نشستن و ایستادن مانند حالت خبر دار، پشت خود را مستقیم نگه دارید و به خصوص هنگام نشستن برای مدت طولانی گردن خود را بیش از ۲۰ دقیقه در یک وضعیت نگه ندارید. مثلا هنگامی که با موبایل یا با کامپیوتر کار می کنید پس از ۲۰ دقیقه گردن خود را به مدت ۳ دقیقه در حالت دیگر قرار دهید مثلاً به دور دست نگاه کنید .
۳- بلند کردن اشیاء سنگین : اجسام و وزنه های بیش از حد قابل تحمل خود را با دست بلند نکنید.
۴- جلوگیری از افزایش وزن : وزن بیش از حد فشار بیشتری بر ستون فقرات و دیسک ها وارد می کند ، و آنها را بیشتر حساس به فتق دیسک می کند.
۵- ترک سیگار : اجتناب از استفاده از هر محصول توتون و تنباکو می تواند باعث جلوگیری و پارگی دیسک ها شود.
درمان پارگی دیسک گردن چگونه است؟
پارگی فتق دیسک گردن را به چهار روش درمان می‌کنیم. طول مدت درمان یک ماه است و در این مدت بیمار باید بهبود پیدا کند. این روشها شامل ۱- دارو با داروهای ضد التهاب ۲- فیزیوتراپی ۳- تزریق های داخل ستون فقرات چهارم عمل جراحی و برداشتن دیسک می باشد.
در مورد دیسک های کوچک می توان از طریق اشعه لیزر در وسط دیسکی یک حفره ایجاد کرد و به این ترتیب فشار داخل دیسک کم می شود و دیسک چروک می شود و درد بیمار کاهش می یابد.
بهترین درمان دیسک گردن چیست؟
پزشک شما باید بهترین درمان دیسک گردن را برای شما مشخص کند. این درمان ها ممکن است درمان های غیر جراحی شامل یک دوره کوتاه استراحت، گردن بند طبی، داروهای ضد التهابی برای کاهش تورم، داروهای ضد درد برای کنترل درد، فیزیوتراپی، ورزش یا تزریق استروئید اپیدورال باشد. قاعدتاً پزشک کوشش می کند که آسانترین درمان را برای شما انجام دهد. در صورتی که بیمار به درمان های آسان تر پاسخ ندهد درمان های مشکل تر مانند عمل جراحی برای بیمار انجام می گیرد.
علائم و نشانه های فتق دیسک گردن حاد
هنگامی که دیسک گردنی فتق پیدا می کند، در واقع یک شکاف در حلقه دیسک به وجود می آید و مواد داخلی نرم هسته دیسک و پروتئین های التهابی آن شروع به نشت به لایه بیرونی حلقه دیسک که در واقع محافظ هسته است می کند. فتق دیسک معمولاً با التهاب یا فشرده کردن ریشه عصبی مجاور باعث درد تیز یا شوک مانند در گردن ویا بازو می شود. سایر ساختارهای مجاور مانند نخاع نیز ممکن است تحت تاثیر فشار دیسک قرار بگیرند.
برخی از علائم و نشانه های رایج فتق دیسک گردن حاد عبارتند از:
گردن درد ، این درد معمولاً در پشت یا کنار گردن احساس می شود. این می تواند از یک درد خفیف که در هنگام لمس حساس است تا یک درد تیز یا سوزش متغیر باشد.درد رادیکولار یا تیر کشنده ، این درد می تواند ناشی از فشرده شدن یک ریشه عصبی در گردن باشد. درد رادیکولر به شانه، بازو، دست و یا انگشتان تیر میکشد. گاهی اوقات بیمار ممکن است احساس گرما یا شوک الکتریکی داشته باشد.
در پارگی حاد دیسک گردن ، فشرده شدن ریشه عصبی یا التهاب ریشه عصبی نیز ممکن است باعث بی حسی در اندام فوقانی یا ضعف عضلانی در شانه، بازو، دست و یا انگشتان شود. در این صورت رادیکولوپاتی نامیده می‌شود. بنابراین درد رادیکولار ممکن است در برخی موارد با رادیکولوپاتی همراه باشد.
علائم ناشی از پارگی حاد دیسک گردن با موقعیت های سر یا حرکت های خاص سر بدتر می شود. درد فتق حاد دیسک در حین فعالیت‌ها ، مانند ورزش یا بلند کردن وزنه سنگین ، تشدید می‌شود و بدتر می‌شود. برخی از موقعیت های سر مانند چرخش به یک طرف یا کج کردن سر به جلو ممکن است درد را تشدید کند.
سفتی گردن ، درد و التهاب ناشی از فتق دیسک گردن ممکن است برخی از حرکات گردن را محدود کرده و دامنه حرکت را کاهش دهد.
علائم دیسک گردن خفیف
مواردی که توسط پزشکان دیسک خفیف گردن نامیده می‌شود معمولا دیسک های دژنره یا دیسک هایی هستند که پارگی کمی دارند . دیسک دژنره یعنی دیسکی که آب خود را از دست داده است. اصولاً بیماری های دیسک به چند طریقه ایجاد درد و علامت می کنند . به طور کلی شدت درد را دو چیز مشخص می کند :
۱- اندازه ای قطعه دیسکی که پاره شده است
۲- مقدار فشاری که قطعه پاره شده بر روی عصب می آورد.
مهمترین عامل ایجاد درد ، مقدار فشاری است که بر روی ریشه عصبی وارد می‌شود. بنابراین ممکن است دیسکی زیاد پاره شده باشد ولی فشار زیادی به ریشه عصبی وارد نکند و باعث درد نشود و بر عکس در فرد دیگری دیسک خیلی کم پاره شده باشد ولی فشار زیادی به ریشه عصبی وارد کند و باعث درد شدید شود.
معمولاً دیسک های خفیفی که فشار داخل آنها کم است علائم زیادی ایجاد نمی کنند. شایع ترین علامت دیسک های خفیف گردن درد گردن است که درد معمولاً در قاعده گردن یا بین دو شانه (کتف) قرار دارد و معمولاً به بازوها و شانه ها تیر نمی کشد.
ولی همانطور که گفته شد اگر فشار داخل دیسک خفیف بالا باشد، میتواند باعث درد شدید یا حتی علائم عصبی مانند گزگز اندام‌ها و ضعیف شدن عضلات دست ها بشود .
پرسش و پاسخ و سوالات بیماری های گردن