دکتر ستون فقرات کیست؟ فوق تخصص دیسک و ستون فقرات
 

دکتر ستون فقرات در واقع دکتر متخصص در زمینه تشخیص، درمان، و پیشگیری از اختلالات مکانیکی سیستم عصبی و سیستم اسکلتی-عضلانی به خصوص در ناحیه ستون فقرات است. این متخصصین از تکنیک‌های مختلفی برای تنظیم و تعدیل ستون فقرات و سایر بخش‌های بدن استفاده می‌کنند تا به بهبود عملکرد، کاهش درد، و افزایش توانایی بدن برای خود بهبودی و التیام ضایعه ایجاد شده در ستون فقرات کمک کنند. دکتر ستون فقرات ممکن است در درمان مشکلاتی مانند کمردرد، گردن درد، سردردها، و اختلالات مرتبط با اعصاب و عضلات نقش داشته باشد. آن‌ها همچنین ممکن است به بیماران توصیه‌هایی در مورد تغذیه، ورزش، و سبک زندگی سالم ارائه دهند تا به بهبود کیفیت زندگی آن‌ها کمک کنند. دکترهای ستون فقرات شامل : فوق تخصص جراحی ستون فقرات، متخصصین جراحی اعصاب و متخصصین ارتوپدی ، کایروپراکتیک و فیزیوتراپیست می‌باشد.

چه دکتری را می توان بهترین دکتر ستون فقرات نام برد؟

تعیین بهترین دکتر ستون فقرات به عوامل متعددی بستگی دارد و این موضوع به طور کامل سوبژکتیو یا سلیقه ای است. با این حال، چندین ویژگی و معیار کلیدی وجود دارد که می‌تواند در انتخاب یک دکتر ستون فقرات برجسته کمک کننده باشد:

۱-تجربه و تخصص: داشتن سابقه طولانی در درمان مشکلات مختلف ستون فقرات و اسکلتی-عضلانی. معمولا فوق تخصص‌های جراحی ستون فقرات ۲ سال اختصاصاً به عمل به اعمال ستون فقرات می‌پردازند و در زمینه اعمال پیچیده ستون فقرات آموزش می‌بینند سپس گواهینامه دریافت می‌کند و متخصصین جراحی مغز و اعصاب نیز در طور دوره ۶ ساله آموزش جراحی مغز و اعصاب تعداد قابل ملاحظه‌ای از بیماران ستون فقرات را درمان یا جراحی می‌کند.

۲-مدارک تحصیلی و گواهینامه‌ها: داشتن مدرک تحصیلی معتبر و گواهینامه‌های لازم از موسسات شناخته شده. قاعدتاً کسانی که از موسسات آموزشی معتبر تعریف فارغ التحصیل شده‌اند معمولاً تبحر بهتری دارند.

۳-نظرات بیماران: بازخوردها و تجربیات بیماران قبلی که می‌تواند نشان‌دهنده کیفیت مراقبت‌های ارائه شده باشد.

۴- رویکرد درمانی: دکتری که رویکرد جامع و چند بعدی به درمان داشته باشد و به سلامت کلی بیمار توجه کند ، قاعدتاً دکتر بهتری است.

۵- مهارت های ارتباطی: توانایی در توضیح شرایط و گزینه‌های درمانی به شکلی که بیمار به راحتی درک کند. در واقع این قسمت جزو هوش هیجانی می‌باشد و هر پزشکی که هوش هیجانی بیشتری دارد،  قاعدتاً بهتر با بیماران می‌تواند ارتباط برقرار کند و پزشک موفق‌تری است.

۶- به روز بودن: داشتن اطلاعات به‌روز در زمینه تحقیقات جدید و تکنیک‌های درمانی نوین. پزشکانی که پس از فارغ التحصیل و افزایش دانش خود کمک می‌کنند و در کنفرانس‌های علمی فعالانه شرکت و  سخنرانی می‌کنند و مقالات علمی از ژورنال‌های معتبر جراحی ستون فقرات می‌خوانند قاعدتاً دانش بیشتری نسبت به پزشکانی که این کار را نمی‌کنند دارند.

بهترین روش برای یافتن دکترستون فقرات مطلوب، تحقیق گسترده، خواندن نظرات و تجربیات دیگر بیماران و مشاوره با دیگر متخصصین سلامت است. همچنین ممکن است مشاوره اولیه با چندین دکتر ستون فقرات مختلف به شما کمک کند تا بهترین انتخاب را برای نیازهای خاص خود داشته باشید.

فلوشیپ جراحی ستون فقرات کیست؟

فلوشیپ جراحی ستون فقرات به دوره تخصصی پیشرفته‌ای اشاره دارد که جراحان ارتوپدی یا جراحان اعصاب پس از اتمام دوره تخصصی خود آن را طی می‌کنند. این دوره به آن‌ها امکان می‌دهد تا مهارت‌های خود را در زمینه جراحی‌های پیچیده ستون فقرات توسعه دهند. شرکت‌کنندگان در این فلوشیپ تمرکز ویژه‌ای بر روی تشخیص و درمان اختلالات مربوط به ستون فقرات دارند، از جمله بیماری‌های دژنراتیو، تروما، تومورها، عفونت‌ها و دیفرمیتی‌های مادرزادی یا اکتسابی ستون فقرات.

در طی دوران آموزش  فلوشیپ، جراحان زیر نظر متخصصین برجسته در این زمینه کار می‌کنند و تجربه عملی گسترده‌ای در جراحی‌های ستون فقرات کسب می‌کنند. این دوره شامل جنبه‌های مختلفی از جراحی، از جمله برنامه‌ریزی جراحی، تکنیک‌های جراحی نوین، مدیریت پس از عمل و مراقبت‌های بعدی بیمار می‌شود. و همچنین درمان عوارض ناشی از جراحی می باشد.

پزشکانی که فلوشیپ جراحی ستون فقرات را به پایان رسانده‌اند  در ایران به به عنوان فوق تخصص  جراحی ستون فقرات شناخته می‌شوند و قادر به ارائه بالاترین سطح مراقبت‌های تخصصی به بیماران با شرایط پیچیده ستون فقرات هستند.

پروفسور جراح ستون فقرات کیست؟

پروفسور جراح ستون فقرات اشاره به یک فرد با تخصص بالا در زمینه جراحی ستون فقرات دارد، که علاوه بر داشتن تجربه گسترده در این حوزه، معمولاً در امور آموزشی و تحقیقاتی نیز فعالیت دارد. این عنوان به افرادی اطلاق می‌شود که دوره‌های تخصصی پزشکی را در زمینه جراحی ستون فقرات به پایان رسانده و اغلب دارای سوابق آکادمیک و تحقیقاتی قابل توجهی هستند. از لفظ پروفسور در کشور فرانسه پس از گذراندن آزمونی به نام ازمون آگرژه استفاده می‌شود در دیگر کشورها معمولاً از این لفظ استفاده نمی‌شود.

پروفسور جراح ستون فقرات معمولاً وظایف زیر را بر عهده دارد:

۱-انجام جراحی‌های پیچیده ستون فقرات: این شامل جراحی‌هایی برای درمان مشکلات دژنراتیو، تروما، تومورها، انحرافات ستون فقرات مانند اسکولیوز، و سایر شرایط پیچیده مرتبط با ستون فقرات می‌شود.

۲-آموزش و راهنمایی دانشجویان و جراحان جوان: به عنوان یک استاد دانشگاه، پروفسور جراح ستون فقرات در تربیت جراحان آینده و ارائه آموزش‌های تخصصی به آن‌ها نقش دارد.

۳-انجام تحقیقات: فعالیت در پروژه‌های تحقیقاتی برای پیشبرد دانش در زمینه جراحی ستون فقرات و توسعه روش‌های جدید درمانی. اصولاً وظیفه هر پزشک و یا استاد دانشگاه تولید علم و افزودن علم برای نسل بعد است.

۴-نویسندگی و انتشار مقالات: نگارش و انتشار مقالات علمی، کتب، و مطالعات در زمینه جراحی ستون فقرات. یکی از مهارت‌های و در واقع اعتبار اساتید دانشگاه میزان مقالاتی است که در مجلات بزرگ دنیا منتشر کرده‌اند

۵-مشارکت در کنفرانس‌ها و سمینارها: به اشتراک‌گذاری دانش و تجربیات در کنفرانس‌های پزشکی و جلسات علمی.

نکته دیگری که در اعتبار یک استاد دانشگاه یا پروفسور جراحی ستون فقرات موثر است  سخنرانی‌هایی است که در مجامع بین‌المللی ایراد کرده است .

اعتبار یک پروفسور جراح ستون فقرات خاص بستگی به موقعیت جغرافیایی، بیمارستان یا دانشگاه مربوطه دارد و می‌تواند متفاوت باشد. برای شناسایی پروفسورهای برجسته در این زمینه، می‌توان به لیست اعضای هیئت علمی دانشکده‌های پزشکی و بیمارستان‌های معتبر مراجعه کرد.

مهم ترین وظایف دکتر ستون فقرات چیست؟

دکتر ستون فقرات، چه به عنوان جراح ستون فقرات و چه به عنوان جراح اعصاب وظایف متعددی دارد که به سلامت و توانبخشی ستون فقرات و سیستم اسکلتی-عضلانی بیماران مرتبط می‌شود. مهم‌ترین وظایف این متخصصین عبارتند از:

۱- تشخیص: شناسایی مشکلات و بیماری‌های ستون فقرات و سیستم عصبی-اسکلتی، اغلب از طریق معاینه فیزیکی، گرفتن شرح حال  پزشکی، و تست‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، MRI، یا CT اسکن.

 ۲-درمان: ارائه درمان‌های غیرجراحی مانند استفاده از داروهای ضد التهاب، داروهای شل کننده عضلانی، تنظیم ستون فقرات، فیزیوتراپی، و تمرینات توانبخشی، و یا انجام عمل جراحی برای موارد پیچیده‌تر.

۳-مشاوره و پیشگیری: ارائه توصیه‌هایی برای بهبود سبک زندگی، از جمله ورزش‌های مناسب، تغذیه، و تکنیک‌های حفظ سلامت ستون فقرات شامل طریقه درست نشستن درست کار کردن و غیره.

۴-مدیریت درد: استفاده از روش‌های مختلف برای کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیماران، مانند تحریک الکتریکی عصبی، طب سوزنی، و دارو درمانی. تزریق‌هایی که در داخل ستون فقرات مخصوصاً در فضای اپیدورال انجام می‌شود. کار گذاشتن پمپ درد در بیمارانی که دردهای غیر قابل کنترل دارند.

۵-آموزش بیمار: آموزش به بیماران در مورد ماهیت اختلالات ستون فقرات و روش‌های مراقبت از خود برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر. معمولا جزوه‌های آموزشی در وب سایت و یا در کلینیک اغلب متخصصین برجسته ستون فقرات وجود دارد.

۶-پیگیری و نظارت: ارزیابی مداوم پیشرفت بیمار و تنظیم برنامه درمانی بر اساس پاسخ بیمار به درمان‌های ارائه شده. اصولاً پیگیری بیماران یا  فالو آپ نامیده می‌شود نقش مهمی در درمان بیماری دارد زیرا ممکن است بیماری بهبود یافته باشد و دوباره در اثر انجام یک کار غلط دچار دیسک کمر بشود

۷-همکاری با سایر متخصصین: همکاری با دیگر پزشکان، فیزیوتراپیست‌ها، و متخصصین بهداشتی دیگر برای ارائه یک برنامه درمانی جامع و هماهنگ. اصولاً دنیای امروز دنیای کار کردن به صورت تیمی است و قاعدتاً این روش نتیجه بسیار بهتری تا روش‌های درمان  انفرادی دارد. به عبارت دیگر روش‌های درمان چند تخصصی بهتر از روش‌های درمانی یک تخصصی است.

توجه به این نکته مهم است که وظایف دقیق یک دکتر ستون فقرات ممکن است بر اساس تخصص وی، مانند جراحی، کایروپراکتیک، یا ارتوپدی، متفاوت باشد.

موارد قابل درمان توسط دکتر و جراح ستون فقرات کدامند ؟

دکتر و جراح ستون فقرات قادر به درمان مجموعه‌ای از بیماری‌ها و اختلالات مرتبط با ستون فقرات هستند. این موارد شامل شرایط مختلفی از اختلالات جزئی تا مشکلات جدی و نیازمند جراحی می‌شوند. در اینجا برخی از رایج‌ترین موارد قابل درمان توسط این متخصصین آورده شده‌اند:

۱-دیسک های فتق شده یا بیرون زده: درمان درد ناشی از فشار دیسک‌های بین مهره‌ای بر روی اعصاب. بیش از ۵۰ درصد از بیمارانی که  یک جراح ستون فقرات درمان می‌کند،  دچار بیماری‌های دیسک می‌باشند که از دیسک‌های خفیف تا برجستگی‌های طولانی و پاره شدن دیسک همراه است.

۲-استئوآرتریت ستون فقرات: مدیریت درد و علائم ناشی از تحلیل رفتن غضروف‌های مفصلی در ستون فقرات. با افزایش فرسودگی ستون فقرات زائده استخوانی در اطراف مهره‌ها به وجود می‌آید که استئوفیت نامیده می‌شود و همین استئوفیت ها  باعث فشار به ریشه عصبی شده و باعث درد می‌شوند.

۳-اسپوندیلولیستزیس: درمان حالتی که در آن یک مهره روی مهره دیگری لغزیده است. در این حالت ستون فقرات باید با پیچ و مهره ثابت شود زیرا حرکت مهره بر روی مهره دیگر باعث تنگی کانال نخاعی و درد  و  علائم عصبی در بیمار می‌شود.

۴-کمردرد و گردن درد: ارائه رویکردهای درمانی مختلف برای کاهش درد و بهبود عملکرد. عده‌ای از دردهای کمر و گردن به مسائلی غیر از دیسک کمر و یا گردن مربوط می‌شوند مانند بیماری‌هایی که مربوط به مفاصل ستون مهره‌ها که فست نامیده می‌شود می‌باشند. درد گردن و کمر شایع‌ترین بیماری‌هایی است که به دکتر ستون فقرات مراجعه می‌کنند.

۵-تنگی کانال نخاعی: درمان فشار روی نخاع یا اعصاب نخاعی ناشی از تنگ شدن فضای داخل کانال نخاعی. در تنگی کانال نخاعی سوراخ‌هایی که عصب از آنها خارج می‌شود به علت افزایش رشد استخوانی و بافت‌های نرم دچار تنگی می‌شوند در نتیجه جا برای عصب وجود ندارد و فرد دچار درد و علائم عصبی می‌شود. در درجه بعد از دیسک کمر تنگی کانال نخاعی قسمت اعظم بیماران  دکتر  ستون فقرات را تشکیل می‌دهد.

۶-اسکولیوز و دیگر انحرافات ستون فقرات: درمان تغییر شکل‌های ستون فقرات مانند انحراف جانبی. درمان اسکولیوز از درمان‌های آسان مانند بریس و یا ورزش و درمان‌های پیچیده‌تر مانند اعمال جراحی می‌باشد.

۷-شکستگی های ستون فقرات: مدیریت شکستگی‌های ناشی از تروما، پوکی استخوان، یا سرطان. شکستگی ستون فقرات ممکن است متعاقب ضربه‌های صنعتی یا تصادف‌ها و یا صدمات ورزشی اتفاق بیفتد و یا گاهی شکستگی‌های خود به خودی در اثر تومور و یا پوکی استخوان به وجود می‌آید که  باید توسط جراحان ستون مهره‌ها درمان شود.

۸-تومورهای ستون فقرات: درمان تومورهای بدخیم یا خوش‌خیم ستون فقرات. تومورهای ستون فقرات معمولاً نیاز به عمل جراحی دارند و پزشکان جراح ستون فقرات تومور را برمی‌دارند تا از فشار بر روی ستون فقرات کاسته شود.

۹- عفونت های  ستون فقرات: درمان عفونت‌هایی که در ستون فقرات رخ می‌دهند. ستون فقرات ممکن است دچار عفونت در اثر عوامل بیماری‌زا مانند میکروب‌های ناشی از عفونت‌های ادراری و یا بیماری‌هایی مانند بروسلوز یا تب مالت و و یا سل بشود که باید برای  هر کدام درمان خاص توسط متخصصین ستون فقرات انجام شود. عفونت ستون فقرات گاهی نیاز به جراحی و برداشتن مهره‌ای که دچار عفونت شده است دارد. البته همزمان با آن درمان آنتی بیوتیکی به صورت وریدی یا خوراکی هم ادامه پیدا می‌کند.

۱۰ - دردهای عصبی مرتبط با ستون فقرات: درمان دردهای ناشی از فشار بر اعصاب، مانند سیاتیک. شایع‌ترین بیماری که در اندام تحتانی باعث فشار بر روی عصب سیاتیک می‌شود سندروم پریفورمیس نام دارد. همچنین عصب سیاتیک می‌تواند در ناحیه زانو به علت فشار دچار آسیب شود که برای هر کدام  توسط جراحان و متخصصین ستون فقرات باید درمان‌های لازم  انجام شود.

بسته به شرایط خاص هر بیمار، درمان می‌تواند شامل روش‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی، دارو درمانی و یا در موارد جدی‌تر، جراحی باشد. همیشه مشاوره با یک متخصص مجرب برای تشخیص دقیق و تعیین بهترین رویکرد درمانی ضروری است.

روش های درمان دیسک کمر

درمان دیسک کمر توسط دکتر ستون فقرات از طریق روش‌های متنوعی صورت می‌گیرد که هدف آن کاهش درد، بهبود عملکرد و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر است. این روش‌ها شامل درمان‌های غیرجراحی و در صورت نیاز، جراحی است.

یکی از روش‌های غیرجراحی که دکتر ستون فقرات اغلب توصیه می‌کند، استفاده از داروهای ضدالتهاب و مسکن است تا درد ناشی از فتق دیسک کمر کاهش یابد. همچنین، فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی می‌تواند به بهبود انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات کمک کند، در نتیجه فشار وارد بر دیسک‌ها کاهش می‌یابد.

در مواردی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر واقع نشوند، دکتر ستون فقرات ممکن است جراحی را به عنوان یک گزینه پیشنهاد دهد. جراحی‌های رایج شامل لامینکتومی (برداشتن بخشی از استخوان برای فراهم کردن فضا) و دیسککتومی (برداشتن بخشی از دیسک آسیب‌دیده) می‌باشد. این روش‌های جراحی می‌توانند به تسکین درد و بازگرداندن عملکرد کمک کنند.

علاوه بر این، دکتر ستون فقرات ممکن است روش‌های درمانی تکمیلی مانند طب سوزنی یا کایروپراکتیک یا فیزیوتراپی را نیز توصیه کند، که می‌تواند به کاهش درد و بهبود توانایی بیمار در انجام فعالیت‌های روزمره کمک کند. همیشه مهم است که قبل از اتخاذ هرگونه تصمیم درمانی، با دکتر ستون فقرات خود مشورت کنید تا بهترین برنامه درمانی متناسب با شرایط و نیازهای شخصی شما تعیین شود. یکی از کارهایی که دکتر ستون فقرات انجام می‌دهد تزریق در در ناحیه اپیدورال یا در پیرامون ریشه عصبی است که باعث درد شده است. متخصص ستون فقرات برای اینکه بفهمد آیا درد بیمار ناشی از قسمت خاصی از ستون فقرات است یا خیر ، یک ماده بی‌حسی کننده را در کنار یک عصب تزریق می‌کند اصطلاحاً این را بلاک عصبی می‌گویند.

درمان دیسک گردن

درمان دیسک گردن توسط دکتر ستون فقرات اغلب شامل ترکیبی از رویکردهای( روش های)  غیرجراحی است که هدف آن‌ها کاهش درد، بهبود عملکرد، و جلوگیری از پیشرفت آسیب است. این رویکردها شامل استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب، فیزیوتراپی، و تمرینات تقویتی و انعطاف‌پذیری است که می‌توانند به تقویت عضلات اطراف گردن و کاهش فشار وارد بر دیسک‌های آسیب‌دیده کمک کنند.

در صورتی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند، دکتر ستون فقرات ممکن است جراحی را به عنوان یک گزینه درمانی پیشنهاد دهد. جراحی‌هایی مانند دیسککتومی یا فیوژن گردنی می‌توانند برای موارد پیچیده‌تر یا شدیدتر از فتق دیسک گردن مورد استفاده قرار گیرند. این تصمیمات درمانی باید پس از مشاوره دقیق و بررسی تمام گزینه‌ها با متخصص انجام شود.

چه مواردی برای ستون فقرات خوب است؟

برای حفظ سلامت ستون فقرات و جلوگیری از بروز مشکلات مرتبط با آن، چندین عملکرد و روش وجود دارد که می‌تواند مفید باشد:

۱-ورزش  منظم: تمریناتی که عضلات اطراف ستون فقرات را تقویت می‌کنند و انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهند، مانند شنا و آمادگی بدنی  بسیار مفید هستند.

۲-وضعیت صحیح بدنی: داشتن وضعیت صحیح هنگام نشستن، ایستادن و حمل اشیا برای جلوگیری از فشار بیش از حد به ستون فقرات ضروری است. قوز نکردن و تراز بودن ستون فقرات هنگام کار کردن نشستن و راه رفتن در سلامت ستون مهره‌ها بسیار موثر است.

۳-کنترل وزن: حفظ وزن سالم برای کاهش فشار بر ستون فقرات و کمر حیاتی است. برای به دست آوردن وزن ایده‌آل قد را منهای ۱۰۰ می‌کنیم مثلاً فردی که ۱۷۵ سانتی‌متر قد دارد وزن ایده‌آل او ۷۵ کیلوگرم است.

۴-تغذیه سالم: مصرف کافی کلسیم و ویتامین D برای سلامت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان مهم است.

۵-استراحت  مناسب: استفاده از تشک و بالش  مناسب برای حمایت از ستون فقرات هنگام خواب.

۶-جلوگیری از کارهای سنگین و فشار عضلانی: اجتناب از فعالیت‌هایی که فشار زیادی به ستون فقرات وارد می‌کنند. به همین جهت توصیه می‌شود قبل از ورزش سنگین و یا کارهای سنگین بیمار بدن خود را گرم نماید تا به لیگامان‌ها و ستون فقرات فشار وارد نشود . مخصوصاً کسانی که کارهای اداری دارند اگر ناگهان به  فعالیت سنگین بپردازند احتمال صدمه ستون مهره‌های آنها بیشتر از افراد دیگر است.

۷-محدود کردن برخی فعالیت‌ها: اجتناب از بلند کردن اشیای سنگین به شیوه نادرست و کاهش فعالیت‌هایی که به ستون فقرات فشار زیادی وارد می‌کنند. همینطور باقی ماندن در یک وضعیت مانند کسی که ساعت می‌ایستد یا ۸ ساعت فقط پشت میز می‌نشیند. ثابت ماندن در یک وضعیت باعث بیماری‌های ستون فقرات می‌شود.

۸-مراجعه منظم به متخصص: در صورت وجود درد یا ناراحتی در ستون فقرات، مراجعه به دکتر ستون فقرات برای بررسی و درمان به موقع ضروریست. درمان بیماری‌های ستون فقرات نیز مانند اکثر بیمارستان بیماری‌ها نیاز به مراجعه مجدد بیمار و تحت نظر گرفتن بیمار دارد به عبارت دیگر دکتر ستون فقرات ابتدا بیمار را درمان طبی می‌کند و پس از مدتی دوباره مراجعه می‌کند و در  صورتی که درد بیمار بهبود نیافته باشد درمان دیگری را برای بیمار شروع می‌کند بعد از عمل جراحی نیز بیمار باید مرتب به دکتر ستون فقرات مراجعه کند.

۹- استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس. دردهای ستون فقرات ارتباط مستقیمی با استرس دارد .  و بعضی از دردهای گردن و کمر درد منشا استرس و اضطراب و افسردگی دارد که این‌ها را بیماری‌های روان تنی می‌گویند.

این نکات می‌تواند به حفظ سلامت و عملکرد مناسب ستون فقرات کمک کند و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری نماید.