تصوری اشتباه هست که افراد مبتلا به دیسک کمر حتما برای بهبود باید عمل دیسک کمر را انجام دهند در صورتی که اینگونه نبوده و با استراحت می توانند به بهبود خود کمک شایانی کنند.در ادامه به روش هایی جهت کاهش درد دیسک کمر و همچنین نحوه استراحت برای درمان دیسک کمر می پردازیم.به مطالعه درمان دیسک کمر بپردازید تا بتوانید به راحتی با این درد مزمن روبه رو شوید.
فلسفه استراحت این است که حرکات ستون فقرات را کم کرده تا فشار داخل دیسک را کم نمائیم،زیرا وقتی ما در حالت خوابیده یا دراز کش هستیم ، کمترین فشار در داخل دیسک بوجود می آید و حلقه ترک خورده دیسک فرصت ترمیم را پیدا می کند .
بنابرین هرچه دیسک تازه تر باشد احتمال بهبود بیماربا استراحت بیشتر است و هر چه دیسک کهنه تر باشد احتمال بهبود دیسک کمر با استراحت کمتر است .
چند روز استراحت برای بیمار مبتلا به دیسک کمر لازم است ؟
دیسک کمر به دو دسته حاد و مزمن تقسیم میشود . دیسک حاد یعنی دیسکی که کمتر از یک ماه از علایم آن نگذشته در موارد حاد استراحت موثر است .
آیا استراحت مطلق برای پارگی دیسک کمر لازم است ؟
در ۴۸ ساعت اول استراحت مطلق توصیه میشود . یعنی حتی برای دستشویی بیمار از تخت خارج نشود و اگر امکان گرفتن لگن ندارد فقط برای دستشویی از تخت خارج شود و غذا را نیز در حال نیم نشسته بخورد .
در چه وضعیتی بیمار باید استراحت نماید ؟
بیمار می تواند در حالت خوابیده به پهلو یا طاق باز بخوابد .
زمان استراحت دیسک کمر چقدر خواهد بود؟
مدت استراحت به شدت درگیری دیسک و نوع علائم بستگی دارد و باید بر اساس ارزیابی پزشک تعیین شود. هدف از استراحت، فروکش التهاب و مدیریت درد است و پس از آن بازگشت تدریجی و ایمن به فعالیت ها دنبال میشود. در عمل، تصمیم نهایی بر مبنای پاسخ بدن شما و نظر پزشک گرفته میشود.
استراحت مطلق اولیه:
در فاز حاد، استراحت کوتاه مدت به مدت حدود بيست و چهار تا هفتاد و دو ساعت معمولا کافی است. فقط در دردهای بسیار شدید یا تیرکشنده مقاوم ممکن است این بازه تا حدود يك هفته افزایش يابد. طولانی کردن استراحت باعث کاهش انعطاف پذیری و تضعیف عضلات میشود. در همین دوره هم هر سی تا شصت دقیقه وضعیت خود را عوض کنید و چند قدم در اتاق راه برويد.
استراحت فعال:
پس از کاهش نسبی درد، بازگشت آهسته و کنترل شده به فعالیت های سبک آغاز میشود. پیاده روی های کوتاه پنج تا ده دقیقه ای چند بار در روز، انجام حرکات کششی ملایم و افزایش تدریجی زمان فعالیت هر دو تا سه روز حدود ده تا پانزده درصد توصیه میشود. شاخص راهنما درد قابل تحمل است؛ هر فعالیتی که درد را تشدید میکند باید متوقف شود.
توصیه های شخصی:
ارگونومی مناسب در نشستن و ایستادن، وقفه های منظم هنگام کار پشت میز، استفاده از رول کمری یا تکیه گاه در گودی کمر، بلند کردن اجسام با زانوهای خم و کمر صاف، خوابیدن به پهلو با قرار دادن بالش بین زانوها و پرهیز از چرخش های ناگهانی کمر به کاهش فشار کمک میکند. نشستن های پیوسته را به کمتر از سی تا چهل و پنج دقیقه محدود کنید و بین آنها برخیزید و کمی راه بروید.
فیزیوتراپی:
برنامه ای شامل تقویت عضلات مرکزی بدن و پایداری ستون فقرات، کشش همسترینگ و سرینی، تمرینات کنترل حرکتی و در صورت صلاحدید متخصص، پروتکل های اختصاصی مانند مک کنزی میتواند درد را کم و عود را کمتر کند. آموزش اصولی بلند کردن بار و بازگشت ایمن به ورزش نیز بخش مهمی از درمان است.
پیگیری و پایش:
ارزیابی روند بهبود در ویزیت های دوره ای اهمیت دارد. اگر طی دو تا چهار هفته پاسخ کافی نگرفتید، یا علائم تغییر کرد، پزشک میتواند برنامه را اصلاح کند یا در صورت نیاز تصویربرداری و بررسی های تکمیلی درخواست دهد. علائم هشدار شامل بی اختیاری ادرار یا مدفوع، ضعف پیشرونده پا، بی حسی گسترده ناحیه زین، تب یا درد شبانه غیر معمول است و در این موارد باید فوری مراجعه شود.
در هر حال، تبعیت از توصیه های پزشک، پرهیز از فعالیت هایی که درد را تشدید میکنند و بازگشت تدریجی و حساب شده به کار و ورزش، کلید رسیدن به بهبودی پایدار است.
استراحت مطلق برای درمان دیسک کمر
استراحت مطلق به معنی کم کردن فعالیت های روزمره و استراحت کامل بدن به ويژه در موارد حاد مشکلات دیسک کمر است. هدف از اين استراحت، فروکش التهاب و کنترل درد در روزهای نخست است. توجه داشته باشید که استراحت مطلق بايد کوتاه مدت باشد و طولانی شدن آن معمولا توصیه نمیشود، چون میتواند به ضعف عضلات و کند شدن بهبود بيانجامد.
در اين دوره بهتر است از فعالیت های سنگین خودداری کنید و به بدن فرصت ترميم بدهيد. منظور، پرهیز از بلند کردن بار سنگین، خم شدن های مکرر، چرخش های ناگهانی کمر و ورزش هایی است که فشار زيادی بر ناحيه کمر وارد میکنند.
در کنار استراحت مطلق، ممکن است پزشک شما توصیه های دیگری نيز داشته باشد، مانند:
استفاده از داروها:
داروهای ضدالتهاب غيراستروئيدی مانند ايبوپروفن يا ناپروکسن میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. مصرف دارو بايد طبق دستور پزشک و با توجه به سوابق پزشکی باشد.
فیزیوتراپی:
تمرین های هدفمند برای تقويت عضلات مرکزی بدن و پایدارسازی ستون فقرات، کشش های ملایم و آموزش اصول صحیح حرکت و بلند کردن اجسام به بهبود علائم و پيشگيری از عود کمک میکند.
استفاده از دستگاه های تراپی:
برخی روش های فیزیکی مانند تحریک الکتریکی سطحی پوست، اولتراسوند درمانی يا ماساژ درمانی میتوانند به کاهش درد در کوتاه مدت کمک کنند. انتخاب و مدت استفاده بايد با نظر فیزیوتراپیست يا پزشک باشد.
تغییرات در سبک زندگی:
اصلاح ارگونومی در محل کار و منزل، وقفه های منظم هنگام نشستن طولانی، حفظ وزن سالم، ترک سيگار و انجام فعالیت های هوازی سبک و منظم متناسب با توان شما از اصول مهم مراقبت است.
استفاده از تراپی های مکمل:
روش هایی مانند طب سوزنی يا کایروپراکتیک ممکن است برای برخی افراد تسکین موقت فراهم کند، اما شواهد اثربخشی آنها متفاوت است و انجامشان بايد با نظر پزشک و توسط درمانگر مجاز صورت گيرد.
کمک های افزایشی:
کمربند يا حمايتگر کمری میتواند در دوره های درد حاد به صورت محدود و کوتاه مدت کمک کننده باشد. استفاده طولانی و وابستگی دائمی توصیه نمیشود.
طرز خوابیدن بیماران دیسک کمر؟
بهترین وضعیت خوابیده به پهلو ها و در حالت جنینی است یعنی پاها را بیمار در داخل شکم جمع کند. بهتر است در زیر پایه های تخت در قسمتی که پا قرار دارد یک جسم به اندازه ۱۰ سانتی متر قرار دهیم تا تخت بیمار به طرف سر شیب پیدا کند .
آیا در دیسک هایی که تازه پاره شده اند بیمار می تواند روی شکم بخوابد ؟
بله زیرا وقتی بیمار روی شکم بخوابد فشار مغزی نخاعی بیمار کم میشود و دیسک فرصت ترمیم پیدا میکند .
آیا صلاح است بیمار دیسکی یک ماه استراحت نماید ؟
خیر زیرا اگر حلقه دیسکی ظرف دو تا ۷ روز جوش نخورد .با یک ماه استراحت هم جوش نمی خورد . استراحت های طولانی باقیمانده طب قدیم است که دارو و فیزیو تراپی در اختیار پزشکان نبود و استراحت را توصیه می کردند . مطالعات جدید نشان داده اند که استراحت های طولانی در بهبود بیماری دیسک اثرشان از استراحت ۲۴ ساعت بیشتر نیست .
حداکثر چند روز استراحت لازم است ؟
حد اکثر ۴۸ ساعت
آیا استراحت بدون دارو توصیه میشود ؟
خیر استراحت باید همراه با مصرف داروی ضد التهاب باشد تا گلبول های سفید و تورم اطراف دیسک کم شود تا حلقه دیسک فرصت ترمیم داشته باشد .
ایا پارگی دیسک کمر با استراحت خوب میشود
استراحت میتواند در کاهش درد و بهبود وضعیت در پارگی دیسک مؤثر باشد، اما میزان اثر آن به شدت و نوع درگیری بستگی دارد. استراحت معمولاً فرصتی برای فروکش التهاب و کنترل درد فراهم میکند و مقدمه ای برای شروع توانبخشی ایمن است.
در برخی شرایط، استراحت مطلق کوتاه مدت توصیه میشود؛ برای نمونه زمانی که درد بسیار شدید است و انجام کارهای روزمره را مختل میکند. با این حال، طولانی کردن استراحت مطلق معمولاً سودی ندارد و میتواند به ضعف عضلات و تأخیر در بهبود منجر شود. بازگشت تدریجی و کنترل شده به فعالیت های ساده روزانه پس از فروکش اولیه درد ترجیح دارد.
اگر پارگی دیسک موجب فشار بر عصب ها شده باشد و علائمی مانند ضعف یا بی حسی پا، کاهش حس در یک اندام، درد تیرکشنده مداوم، یا اختلال در کنترل ادرار و مدفوع دیده شود، نیاز به ارزیابی و مداخله پزشکی جدی تر وجود دارد و نباید تنها به استراحت اکتفا کرد.
در نهایت، بهترین کار این است که درباره وضعیت خاص خود با پزشک مشورت کنید. پزشک با توجه به شرح حال، معاینه و سوابق شما، برنامه درمانی مناسب شامل مدت استراحت، آغاز تمرین های فیزیوتراپی، داروها و سایر اقدامات را تنظیم میکند. پیروی از این برنامه و بازگشت تدریجی به فعالیت ها، مسیر دستیابی به بهبودی پایدار را هموار میسازد.
درمان خانگی دیسک
روش های مراقبت و درمان برای 72 ساعت اول پس از شروع درد مفید است. اگر درد پس از 72 ساعت درمان خانگی بهبود نیابد، باید با پزشک خود تماس بگیرید. فعالیت های بدنی طبیعی خود را برای چند روز متوقف کنید وکیسه یخ را به کمر خود بگذارید. پزشکان به طور کلی توصیه می کنند از یخ برای اولین 48 تا 72 ساعت استفاده کنند، سپس به حرارت تغییر دهید. عده ای نیز پس از یخ درمانی گرما را توصیه می کنند. به این معنی که بیمار ۲۰ دقیقه از سرما و یخ و ۲۰ دقیقه از گرما در کمر خود استفاده می کند. بیمار می تواند از داروهای ضد درد از قبیل ایبوپروفن یا استامینوفن (Tylenol) استفاده نماید. گاهی اوقات دراز کشیدن بر روی پشت که در اصطلاح عمومی وضعیت طاق باز نامیده می شود باعث ناراحتی بیشتر ودرد می شود. اگر چنین است، سعی کنید در وضعیت جنین به خوابیدن یعنی به پهلو بخوابید و زانوهای خود را بغل کنید و یک بالش بین زانو های خود بگذارید.اگر مایل هستید که به صورت طاق باز بخوابید یک بالش در زیر پای خود قرار دهید. حمام گرم یا ماساژ اغلب می تواند اسپاسم عضلات کمر شما را کمتر کند.
بهترین روش استراحت برای دیسک کمر
استراحت زمانی نتیجه میدهد که کوتاه مدت، هدفمند و همراه با بازگشت آهسته به حرکت باشد. هدف، آرام کردن درد و التهاب است نه خانه نشینی طولانی. نکات زیر را متناسب با توان خود و با نظر پزشک اجرا کنید.
خوابیدن و برخاستن
به پشت بخوابید و یک بالش زیر زانوها بگذارید تا گودی کمر آزاد شود. اگر به پهلو راحت تر هستید، بالش نازکی بین زانوها قرار دهید و تنه را در یک راستا نگه دارید. برای بلند شدن از تخت از روش رول کمک بگیرید؛ به پهلو بچرخید، پاها را از تخت آویزان کنید و با کمک دست ها بنشینید.
نشستن و وقفه ها
صندلی با پشتیِ حمایتی انتخاب کنید و یک رول کمری یا بالش کوچک پشت گودی کمر بگذارید. زانوها هم سطح يا کمی بالاتر از لگن باشند و کف پا کامل روی زمین قرار گیرد. هر بيست تا سی دقیقه از جا بلند شوید، چند قدم راه بروید و دوباره بنشینید.
استراحت فعال
استراحت مطلق فقط در فاز درد حاد و آن هم کوتاه مدت معنا دارد. در طول روز، تغییر وضعیت های کوتاه و راه رفتن آرام دو سه دقیقه ای، از خشکی و ضعف عضلات جلوگیری میکند. هر کاری که درد تيز يا تیرکشنده ايجاد میکند متوقف شود.
تمرین های ملایم پس از کاهش درد
با راهنمایی فیزیوتراپیست، انقباض های سبک عضلات عمقی شکم، تیلت لگن در حالت خوابیده، کشش ملایم همسترینگ و پیاده روی های کوتاه را شروع کنید. شدت و زمان را آهسته و پله ای بیشتر کنید؛ هر دو سه روز حدود ده تا پانزده درصد.
حرکات ممنوع در فاز درد
خم شدن از کمر، چرخش ناگهانی تنه، بلند کردن بار سنگین، نشستن طولانی بدون وقفه، و ورزش های پر فشار. هنگام برداشتن اجسام زانوها را خم و کمر را صاف نگه دارید و بار را نزدیک بدن حمل کنید.
ابزارهای حمایتی
کمربند یا حمایتگر کمری میتواند در دوره درد حاد و فقط برای مدت کوتاه کمک کننده باشد. استفاده طولانی، عضلات پشتیبان را ضعیف میکند. تشک با سفتی متوسط و بالش متناسب با ارتفاع گردن انتخاب های مطمئن تری هستند.
خودمراقبتی سریع
در بيست و چهار تا چهل و هشت ساعت اول، سرما میتواند درد را کمتر کند و پس از آن گرمای ملایم آرامش بخش است. خواب کافی، مدیریت استرس، وقفه های منظم هنگام کار نشسته، و حفظ وزن مناسب روند ترميم را بهتر میکند.
نمونه برنامه کوتاه سه روزه
روز اول و دوم: چرخه استراحت فعال؛ هر بيست تا سی دقیقه تغییر وضعیت، راه رفتن آرام دو دقیقه، نشستن های کوتاه با تکیه گاه کمری.
روز سوم: همان چرخه، به علاوه دو نوبت پیاده روی پنج تا ده دقیقه ای و چند حرکت کششی ملایم طبق توان. اگر درد تيز شد، به برنامه سبک تر برگردید.
علائم هشدار
درد رو به افزایش و مداوم، بی حسی يا ضعف پا، تیرکشیدن مداوم به پا، مشکل در کنترل ادرار يا مدفوع، تب يا درد شبانه غير معمول. در این موارد ارزیابی پزشکی فوری لازم است.
یادآوری پایانی
این نکات برای خودمراقبتی است و جایگزین ویزیت نیست. برنامه استراحت و بازگشت به فعالیت را با پزشک يا فیزیوتراپیست هماهنگ کنید تا متناسب با شرایط شما تنظیم شود.
سوالات متداول
- آیا استراحت مطلق برای درمان دیسک کمر ضروری است؟بله، در ۴۸ ساعت اول پس از بروز درد حاد، استراحت مطلق توصیه میشود. اما پس از آن باید به‌تدریج به فعالیت‌های سبک بازگشت.
- بهترین وضعیت خواب برای بیماران دیسک کمر چیست؟خوابیدن به پهلو در حالت جنینی یا طاق‌باز با قرار دادن بالش زیر زانوها بهترین حالت برای کاهش فشار بر دیسک است.
- حداکثر چند روز استراحت برای دیسک کمر مناسب است؟حداکثر استراحت مطلق توصیه‌شده ۴۸ ساعت است. استراحت‌های طولانی‌مدت بیشتر از این مدت، تأثیر قابل‌توجهی در بهبود ندارند.
- آیا دیسک کمر فقط با استراحت درمان میشود؟خیر، استراحت کمک‌کننده است اما معمولاً همراه با دارو، فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی توصیه میشود تا بهبودی کامل حاصل شود.
- در درمان خانگی دیسک کمر چه اقداماتی مؤثر هستند؟استفاده از یخ و سپس گرما، داروهای ضدالتهاب، خوابیدن در حالت مناسب و اجتناب از فعالیت‌های شدید، از اقدامات مؤثر در ۷۲ ساعت اول هستند.
