در ستون فقرات انسان پنج مهره وجود دارد و بین این مهره‌ها دیسک‌هایی قرار گرفته‌اند که وظیفه جذب فشار و کمک به حرکت ستون فقرات را دارند. پارگی در هر یک از این دیسک‌ها باعث دردهایی در نواحی مختلف کمر، لگن و پا میشود که هر کدام علائم خاص خود را دارند. در ادامه، انواع مختلف پارگی دیسک کمر و علائم مرتبط با آنها آورده شده است:
- پارگی دیسک بین مهره پنجم کمری و مهره لگنی (L5-S1): این نوع پارگی معمولاً باعث فشار به ریشه عصبی S1 میشود. در این حالت، درد در مسیر عصب سیاتیک پخش میشود که از کمر شروع شده و به سمت لگن، باسن، پشت ران و ساق پا ادامه پیدا می‌کند. گاهی افراد در این شرایط احساس گزگز یا بی‌حسی در انگشت کوچک پا یا کف پا می‌کنند.
- پارگی دیسک بین مهره چهارم و پنجم کمری (L4-L5):در این حالت، فشار به ریشه عصبی L5 وارد میشود. درد در این پارگی همچنان در مسیر عصب سیاتیک است، ولی معمولاً به بخش خارجی ساق و ران کشیده میشود. برخی افراد همچنین درد را در پاشنه پا و احساس سوزش و بی‌حسی در شست پا تجربه می‌کنند.
- پارگی دیسک بین مهره سوم و چهارم کمری (L3-L4):در این نوع پارگی، ریشه عصبی چهارم کمری تحت فشار قرار می‌گیرد و فرد احساس درد و سوزش در قسمت جلویی ران و ساق پا می‌کند. افراد ممکن است در بالا رفتن از پله‌ها احساس ضعف و مشکل داشته باشند.
- پارگی دیسک بین مهره دوم و سوم کمری (L2-L3): در این حالت، فشار به ریشه عصبی سوم کمری وارد میشود. درد در قسمت جلویی ران حس شده و گاهی به زانو می‌رسد. افرادی که به این نوع پارگی دچار هستند، گاهی درد زانو را نیز تجربه می‌کنند.
- پارگی دیسک بین مهره اول و دوم کمری (L1-L2):این نوع پارگی باعث فشار به ریشه عصبی دوم کمری شده و درد در ناحیه کشاله ران احساس میشود. این درد ممکن است با بیماری‌های مفصل ران اشتباه گرفته شود.
درمان سریع دیسک کمر
۵ نکته در مورد درمان سریع درد دیسک کمر
فتق دیسک کمر ممکن است دردی ایجاد کند که به صورت تیز ، سوزش یا درد تیر کشنده از کمر ، به پشت باسن و پشت ساق پایین پا (سیاتیک) احساس شود. تسکین درد برای در افراد مختلف متفاوت به نظر می رسد و ممکن است آزمایش و خطا انجام شود تا ببینند کدام دارو و یا روش سودمند تر است.
۱- گرما و سرما درمانی می تواند به کاهش تنش و درد عضلات کمک کند.
استفاده از گرما و / یا سرما درمانی در ناحیه کمر می تواند تنش عضلانی را که معمولاً با دیسک فتق کمر وجود دارد ، کاهش دهد. گرما باعث شل شدن عضلات وکم شدن اسپاسم عضلانی می شود ، جریان خون را افزایش می دهد و خاصیت ارتجاعی بافت همبند را بهبود می بخشد. سرما باعث کاهش دمای بافت می شود که اثر ضد درد و ضد التهابی ایجاد می کند ، بنابراین درد را کاهش می دهد.
صبح ها یا قبل از انجام حرکات کششی یا ورزشی با کیف آبگرم کمر خود را گرم کنید تا تنش عضلانی کاهش یابد.
به نحوه اعمال حرارت درمانی مراجعه کنید
سعی کنید به طور متناوب در طول روز یک پد گرم کننده یا کمپرس گرم بر روی کمرتان قرار دهید. (اطمینان حاصل کنید که از یک بافر فیزیکی مانند حوله برای جلوگیری از آسیب های حرارتی استفاده کنید.)
برای تسکین درد می توان از یک روش مشابه با بسته سرد بعد از کشش ، ورزش یا ماساژ استفاده کرد ( اطمینان حاصل کنید که از یک بافر فیزیکی مانند حوله برای جلوگیری از آسیب های حرارتی استفاده کنید. )
۲- فعالیت بدنی متوسط باعث آزاد شدن اندورفین می شود.
اگر فتق دیسک کمر دارید ، فعال ماندن می تواند تسکین دهنده درد باشد. هنگام ورزش بدن اندورفین ترشح می کند ، که به طور طبیعی می تواند روحیه شما را بهبود بخشد و درک درد را کاهش دهد.
اکثر افراد مبتلا به فتق دیسک کمر قادر به تحمل فعالیت های کم مانند:
قدم زدن عادی در محیط یا روی تردمیل
دوچرخه سواری با دوچرخه ثابت هستند
اگر درد شما شدیدتر است ، می توانید یک فعالیت و ورزش در آب مانند آب درمانی را امتحان کنید. ورزش های داخل آب معمولاً توصیه می شوند زیرا خاصیت شناوری در آب ، نیروی جاذبه را کم می کند و تحمل بار روی دیسکهای نخاعی شما را کاهش می دهد. پزشک شما ممکن است یک برنامه درمانی فیزیکی ویژه آب یا شنا را به شما پیشنهاد دهد.
۳- خوابیدن در وضعیت های خاص به تسکین درد فتق دیسک کمک می کند:
درد ناشی از فتق دیسک کمر می تواند در طول شب بدتر شود. ممکن است خوابیدن در موقعیتی که فشار ستون فقرات را برطرف می کند راحت تر باشد. چند گزینه خوب عبارتند از:
الف - برای کاهش تنش در ناحیه کمر از بالش زیر زانو استفاده کنید.
ب- دراز بکشید و یک بالش بین دو زانو قرار دهید تا ستون فقرات صاف و لگن متعادل باشد
موقعیت خواب و محل قرارگیری بالش شما احتمالاً با توجه به محل فتق دیسک تعیین می شود. چند بالش و موقعیت مختلف را امتحان کنید تا ببینید چه چیزی برای شما بهتر است.
۴- روش مک کنزی می تواند به تغییر درد سیاتیک کمک کند.
روش مک کنزی یکی از انواع فیزیوتراپی است که شامل رویکرد خاصی برای ورزش است. برای درد فتق دیسک کمر، هدف این است که درد را از پای خود (سیاتیک) دور کنید و آن را بیشتر در قسمت پایین کمر متمرکز کنید. علائم خاص شما معمولاً مشخص می کند که پزشک کدام روش مک کنزی را به شما پیشنهاد کند.
بعد از اینکه درد پای شما کم شد ، این روش معمولاً با توانبخشی طولانی مدت ادامه می یابد تا کمر و سایر گروه های اصلی عضلانی شما تقویت شود. حتی پس از اینکه درد فتق دیسک کمر فروکش کرد ، باید یک برنامه تقویت و کشش کمر را ادامه داد تا خطر بازگشت درد کمر کاهش یابد.
۵- آزادسازی مایوفاشیال ( عضلانی ) و / یا ماساژ ممکن است به کاهش درد کمک کند.
اگرچه درد میوفاشیال ممکن است منبع اصلی درد کمر نباشد ، اما ممکن است منبعی ثانویه از درد باشد که ازفتق دیسک کمر و همچنین ساختارهای دیگر موجود در کمر مانند مفاصل کمر که اصطلاحا فاست نامیده می شود ، ناشی شود. آزاد سازی گره های مایوفاشیال نوعی از درمان دستی است که نشان داده شده است برای بهبود کمردرد موثر است. در حالی که آموزش فیزیکی و آزادسازی میوفاشیال معمولا در فیزیوتراپی انجام می شود ، روشهایی وجود دارد که در این میان می توان در خانه انجام داد.
برای فشار بر نقاط حساس / محرک در ناحیه کمر از یک توپ کوچک یا ماساژور مخصوص استفاده کنید.
پس از مشخص شدن نقطه حساس یا نقطه ماشه ای که به زبان انگلیسی نقطه تریگر نامیده می شود، یعنی با فشار و این نقطه مانند اینکه درد شلیک می شود ، روی نقطه تریگر با انگشت به مدت یک تا دو دقیقه فشار دهید تا عضله آزاد شود..این مراحل را برای چندین نقطه ماشه در ناحیه کمر تکرار کنید.
این تکنیک فشار ممکن است در ابتدا عضلات ملتهب را بدتر کند. به همین جهت توصیه می شود پس از آزادسازی مایوفاشیال برای کاهش درد از سرما درمانی و یخ استفاده کنید.
بهترین مسکن برای درد دیسک کمر
دیسک های پاره شده اغلب ریشه های عصبی مجاور خود را فشرده می کنند و باعث درد و تورم در اطراف ریشه عصبی می شوند. شدت علائم شما مشخص می کند که به چه داروهایی احتیاج دارید و گزینه های متنوعی وجود دارد.اما توجه به این نکته مهم است گرچه دراکثر افراد باعث بهبود درد میشود اما باید توجه داشت که داروها فتق دیسک شما را درمان نمی کنند.آنها ممکن است درد مربوط به فتق دیسک را تسکین دهند.همانند سایر داروها ، ابتدا باید با پزشک خود مشورت کنید. شما معمولاً ابتدا از داروهای بدون نسخه استفاده می کنید و در صورت لزوم به سمت داروهای تجویز شده پیش می روید.اگر هنوز به تسکین نیاز دارید ، اغلب پزشکان با تزریقات ستون فقرات داروهای قوی را مستقیماً به منبع درد شما یعنی اطراف ریشه عصبی وارد می کنند.
داروهای بدون نسخه برای دیسک های فتق شده بکار می روند شامل :
۱- استامینوفن: استامینوفن ، مانند تایلنول ، یک یک مسکن عالی و بدون عارضه است و در اطفال و در زنان شیرده مناسبترین داروست. ولی چون به طورعام دردسترس مردم قرار دارد ، معمولاً اکثر افراد دوست ندارند که این داروی مفید را مصرف کنند. با این حال ، این دارو برای همه مناسب نیست. در حالی که استامینوفن مسکن خوبی است ، اما التهاب شما را کمتر کاهش می دهد. به عبارت دیگر استامینوفن بهترین مسکن اما با کمترین خاصیت ضد التهابی است.
۲- داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی که توسط پزشک تجویز میشود شامل (NSAIDs): NSAID ها درد را تسکین می دهند و التهاب را کاهش می دهند ، این تفاوت آنها با استامینوفن است. نمونه هایی از NSAIDs شامل آسپرین ، ایبوپروفن (به عنوان مثال ، Advil) یا ناپروکسن (به عنوان مثال ، Aleve) است. بعضی از NSAID ها برای کسانی که سابقه حمله قلبی یا زخم معده دارند مناسب نیست.
۳- شل کننده های عضلانی: اسپاسم عضلات ستون فقرات اغلب با فتق دیسک همراه است. در چنین مواردی ، یک شل کننده عضله ممکن است باعث تسکین شود.
۴- استروئیدهای خوراکی: استروئیدهای خوراکی (کورتیکواستروئیدها نیز نامیده می شوند) ممکن است در کاهش تورم موثر باشند. این داروها برای استفاده کوتاه مدت تجویز می شوند.عوارض جانبی متعدد با استفاده طولانی مدت از استروئید همراه است.
۵- اوپیوئیدها (مخدرها): داروهای ضد مخدر به کاهش درد حاد یا درد شدید کمک می کنند و فقط در صورت شدت درد با احتیاط تجویز می شوند. توجه داشته باشید که بسیاری از بیماران بتدریج به مواد افیونی عادت می کنند و برای تسکین به دوزهای بالاتر نیاز دارند. این داروهای ضد درد همچنین می توانند اعتیاد آور باشند ، بنابراین فقط با نظارت دقیق از آنها استفاده کنید.
۶- داروهای ضد افسردگی: داروهای ضد افسردگی مانع از رسیدن پیام های درد به مغز شما می شوند و اثرات اندورفین را که اساساً مسکن های طبیعی بدن شما هستند ، افزایش می دهند. یکی دیگر از مزایای داروهای ضد افسردگی ها این است که به شما کمک می کند خواب بهتری داشته باشید.
۷- تزریق ستون فقرات برای دیسک های فتق شده
تزریق استروئید اپیدورال: یکی از راه های خوب تسکین درد در مواردی که فتق دیسک به درمان های عادی جواب نمی دهد، تزریق استروئید اپیدورال (یا فضای دور ریشه های عصبی ) کورتیکواستروئیدها یا کورتون ها است. این داروها عوامل ضدالتهابی قوی هستند و به سرعت درد ناشی از ریشه های عصبی فشرده را تسکین می دهند. با تزریق در فضای اپیدورال ، داروها می توانند با دوز کم درد بیمار را به طور قابل توجهی کم کنند. زیرا دارو مستقیماً در اطراف ریشه عصبی تزریق شده است. در حالی که داروهای خوراکی باید ابتدا وارد روده شده و سپس وارد کبد شده و توسط کبد بر روی آنها واکنش هایی صورت بگیرد و سپس وارد خون شده و قسمت کمی از دارو در واقع به محل درد می رسد. در حالی که در تزریق های اپیدورال، دارو مستقیماً در محل ضایعه تزریق میشود و نیاز به پیمودن راه طولانی برای رسیدن به گیرنده های درد ندارد. علاوه بر این با یک بار تزریق معمولاً چندین روز درد بیمار کاهش پیدا می کند. در طول یک سال معمولاً بیش از 3 تزریق اپیدورال انجام نمی شود.
توجه داشته باشید که مصرف هرگونه دارو باید با نظر پزشک انجام شود و اغلب خودت پزشک بهترین دارو را برای شما پیشنهاد می کند توصیه میشود از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید.
علاوه بر دارو گنجاندن فیزیوتراپی و ورزش در درمان بهترین نتیجه را خواهد داشت.
سوالات متداول
1- چه علائمی نشان‌دهنده پارگی دیسک کمر هستند؟
پارگی دیسک کمر معمولاً با دردهای شدید کمر، ساق پا، یا باسن همراه است. بسته به محل پارگی، ممکن است درد در مسیر عصب سیاتیک پخش شود و به پاها و حتی انگشتان پا سرایت کند. در برخی موارد، احساس گزگز، بی‌حسی یا سوزش در پاها، به ویژه در نواحی پایین کمر، مشاهده میشود. اگر درد شدید و طولانی مدت باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.
2- آیا ورزش برای درمان دیسک کمر مناسب است؟
بله، فعالیت بدنی متوسط می‌تواند به تسکین درد کمک کند. ورزش باعث آزاد شدن اندورفین میشود که به طور طبیعی درد را کاهش می‌دهد. فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری می‌توانند مناسب باشند. همچنین، ورزش‌های آبی مانند آب درمانی می‌توانند فشار روی دیسکهای نخاعی را کاهش داده و به تسکین درد کمک کنند.
3- چگونه می‌توان درد فتق دیسک کمر را تسکین داد؟
برای تسکین درد فتق دیسک کمر، استفاده از روش‌های گرما و سرما درمانی موثر است. گرما باعث شل شدن عضلات و افزایش جریان خون میشود، در حالی که سرما با کاهش التهاب و درد کمک می‌کند. همچنین، خوابیدن در وضعیت‌هایی که فشار را از ستون فقرات برمی‌دارند، می‌تواند مفید باشد. روشهایی مانند روش مک‌کِنزی برای تغییر مسیر درد نیز می‌توانند کمک‌کننده باشند.
4- بهترین مسکن‌ها برای درمان درد دیسک کمر چیست؟
داروهای مسکن مختلفی برای درمان درد دیسک کمر وجود دارند. داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) می‌توانند درد را تسکین دهند. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است شل‌کننده‌های عضلانی یا استروئیدهای خوراکی تجویز کند. در برخی موارد، تزریق استروئید اپیدورال می‌تواند به کاهش درد ناشی از فشار روی ریشه عصبی کمک کند.
5- آیا می‌توان از خود درمانی برای فتق دیسک کمر استفاده کرد؟
اگرچه استفاده از گرما، سرما و فعالیت بدنی ممکن است در کاهش درد مفید باشد، اما توصیه میشود که درمان‌های پزشکی توسط پزشک متخصص صورت گیرد. خود درمانی به تنهایی نمی‌تواند باعث درمان قطعی فتق دیسک شود. برای درمان صحیح، مشاوره با پزشک و پیگیری برنامه‌های فیزیوتراپی، ورزش و داروهای تجویز شده بسیار ضروری است.
نتیجه گیری
در نهایت، دیسک کمر یکی از مشکلات شایعی است که می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد بگذارد. خوشبختانه با تشخیص به موقع و درمان‌های مناسب، می‌توان این دردها را کنترل و بهبودی قابل توجهی را تجربه کرد. از گرما و سرما درمانی گرفته تا فعالیت‌های بدنی و روش‌های تخصصی مانند فیزیوتراپی و حتی داروهای مناسب، همگی در تسکین درد و پیشگیری از عوارض بیشتر مؤثرند. اما همیشه به یاد داشته باشید که هرگونه اقدام درمانی باید تحت نظارت پزشک متخصص باشد تا به بهترین نتیجه برسید و از بازگشت درد جلوگیری کنید. بنابراین، به خودتان اهمیت دهید و هرگز سلامت ستون فقراتتان را نادیده نگیرید!
