آب درمانی برای بیماریهای دیسک کمر، یک روش درمانی مکمل طبیعی است که اغلب افراد به عنوان یک روش برای درمان درد دیسک استفاده می کنند. آب درمانی شامل استفاده از آب جهت بهبود در بیماری های دیسک کمر از جمله پارگی دیسک کمر (فتق دیسک کمر) می باشد. آب در مسائل بهداشتی فردی فواید بسیاری دارد و استفاده از فیزیوتراپی نیز می تواند در تسکین درد به بیماران کمک کند. در صورت ترکیب ، فیزیوتراپی و آب درمانی می توان شرایط ایده آلی را برای استراحت در بیماری دیسک کمرایجاد کرد.
آب همانطور که مایع حیات است ، خواص درمانی و ورزش مفیدی نیز دارد .
راه رفتن و دویدن در آب چه تفاوتی با راه رفتن در خشکی دارد ؟
۱- خاصیت شناوری : وقتی در آب راه می روید ، ورزش می کنید یا می دوید وزن شما ۹۰ درصد کم می شود مثلا فرد ۸۰ کیلویی ۸ کیلو می شود.
۲- آب همچون کمربندی دور کمر شما و همچون زانو بندی دور مفاصل شما را فرا می گیرد ، بنابراین فشاری که به عضلات و لیگامان های شما در آب وارد می شود بسیار کمتر از خشکی است . پس شما مقدار بیشتری می توانید در آب راه بروید.
۳- آب ۹۰۰ بار سنگین تر از هواست . زیرا یک متر مکعب آب ۱۰۰۰ کیلو گرم یا یک تن است . در حالیکه یک متر مکعب هوا کمی بیشتر از یک کیلو است . بنابراین یک ساعت ورزش در آب عضلات را بسیار قوی تر از یک ساعت ورزش در خشکی می کند.
۴- به علت فشار هیدروایستاتیک آب ، فشار بیشتری به قفسه سینه و ورید ها وارد می شود و تعریق کمتر می شود و به همین جهت گرفتگی عضلانی در ورزش های آبی کمتر از ورزش های خشکی است.
در استخر هایی که آب آنها جریان دارد ، حرکت بر خلاف جهت آب ، روی عضلات تنه و شکم اثر کرده چربی شکم را کم می کند و فرد از حالت قوز کرده خارج می شود.
امروزه از دستگاه های تردمیل زیر آب استفاده می کنند. دویدن و راه رفتن در آب ، سرعت انسان را سه کیلومتر در ساعت بیشتر از خشکی می کند ، برای مثال در راه رفتن عادی در خشکی سرعت انسان ۵ کیلو متر در ساعت است ، اما در راه رفتن عادی در آب معادل با سرعت ۸ کیلومتر در خشکی است. یا مثل این است که ۱۰ درجه به دستگاه تردمیل شیب داده اید. به عبارت دیگر راه رفتن در سطح صاف در آب ، معادل راه رفتن در سر بالایی در خشکی است.
در دویدن ملایم در خشکی یک فرد در هر دقیقه ۸ کالری انرژی می سوزاند در صورتی که با همان سرعت در آب فرد ۱۱ کالری در دقیقه انرژی مصرف می کند.
انواع آب درمانی
در آب درمانی از دو شیوه برای درمان استفاده می‌کنند که شامل قرارگرفتن کل بدن در آب یا قرار گرفتن عضو مبتلا در داخل آب می‌باشد. درصورتی که کل بدن در داخل آب قرار می‌گیرد آنرا اهیدروتراپی عمومی یا جنرال و درصورتی که عضو مبتلا در داخل آب قرار گیرد آن را هیدروتراپی موضعی می‌نامند برای درمان کمردرد معمولاً لازم است کل بدن در داخل استخر قرار گیرد. برای آب درمانی در درمان دیسک کمر از استخر و یا وان های پروانه ای شکل (Hubbard Tank) استفاده می گردد، در حالی که در هیدروتراپی موضعی از وانهای کوچک و یا وان گردابی (Whirl pool) استفاده می شود. علاوه بر انجام ورزش در استخر می‌توان از دستگاه‌های جکوزی نیز استفاده کرد، این دستگاه‌ها می‌توانند آب را با فشار به کمر بیمارپرتاب نماید. علاوه بر آنکه با ایجاد حالت گردابی باعث ماساژ کمر نیز می‌شوند. این کار باعث تحریک اعصاب حسی و موجب تسکین درد می‌شود.
بیمارانی که دچار تب ، نارسایی قلبی شدید ، بی اختیاری ادرار و عفونت هستند لازم است از آب درمانی پرهیز نمایند.
مزایای آب درمانی
آب یک ماده سیال است که خواص فیزیکی منحصر به فردی دارد و محیط بسیار مناسب و مطلوبی برای ورزش کردن می‌باشد . یکی از خواصی که در آب وجود دارد و در سیالات دیگر مانند هوا وجود ندارد شناور بودن انسان و غوطه ور شدن در آب است. طبق قانون ارشمیدس وقتی فردی در آب شناور می‌شود به اندازه وزن آب هم حجم خود سبک می‌شود. علاوه بر آن فشار هیدرو ستاتیک که به کل بدن وارد می‌شود وجود موجب بهبود وضعیت قلب و ریه می‌شود. علاوه بر آن اعمال این فشار هیدرواستاتیک بر روی مفاصل و عضلات باعث کاهش درد می‌شود. بنابراین وزن بدن یک فرد در آب کمتر از خشکی است و بیماری که کمردرد دارد با صرف نیروی کمتری اندام‌هایشان حرکت می‌دهد. هنگامی که ، حرکت بر خلاف جهت آب باشد فشارها بر اندام‌ها باعث تقویت عضلات می‌شود. به دلیل زیاد بودن اصطحکاک و وزن مخصوص آب نسبت به هوا حرکات در استخر به کندی انجام می‌شود.
کشش عضله گلوتئوس ماکسیموس یا عضله باسن
برای انجام کشش عضله گلوتئوس ماکسیموس (عضله باسن) مراحل زیر را دنبال کنید:
- پشت دیوار استخر بایستید، به طوری که فاصله حدود 20 سانتی‌متر از دیوار داشته باشید. پاها را در کنار هم قرار دهید و صاف بایستید.
- یکی از پاها را به آرامی بلند کنید و با هر دو دست زیر زانو را بگیرید. پا را به سمت قفسه سینه کشیده و تا جایی که کشش را در پشت ران احساس کنید نگه دارید. در این حالت برای چند ثانیه بمانید.
- این حرکت را 10 بار برای هر پا تکرار کنید.
با این روش، عضلات باسن و ران شما کشیده می‌شود و به انعطاف‌پذیری بدن کمک خواهد کرد.
کشش عضله پیریفورمیس
- پشت به دیوار استخر بایستید، پای راست را از ران و زانو خم کنید .
- دست راست را روی قسمت خارج زانو و دست چپ را روی بالای مچ پای راست قرار دهید .
- زانوی خم شده را به سمت مخالف فشار دهید و همزمان با دست راست مچ پا را به سمت داخل ببرید تا کشش را در پشت مفصل ران احساس کنید .
- این وضعیت را تا 10 شماره نگهدارید . این تمرین را 10 بار تکرار کنید .
ورزش شماره سه کشش عضلات جلو و پشت تنه
برای انجام این تمرین، مراحل زیر را با دقت دنبال کنید:
- رو به استخر بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه‌ها از هم باز کنید. میله لبه استخر را با دو دست بگیرید به طوری که دست‌ها به اندازه طول خود از استخر فاصله داشته باشند و آرنج‌ها کاملاً صاف باشند.
- حالا لگن را به سمت جلو هل دهید و همزمان قفسه سینه را بالا بیاورید. این وضعیت را به مدت 10 شماره حفظ کنید.
- سپس لگن را به سمت عقب حرکت داده و ستون فقرات را به جلو خم کنید. این وضعیت را نیز تا 10 شماره نگه دارید.
- این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
این تمرین به انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات پایین‌تنه کمک می‌کند.
ورزش شماره چهار کشش عضلات تنه
- کنار دیوار استخر بایستید به طوری‌که پاها در کنار یکدیگر باشند و به اندازه طول دست از کنار دیوار فاصله داشته باشید . با یک دست میله لبه استخر را بگیرید و دست دیگر را بر روی لگن خود قرار دهید.
- در این وضعیت باید با زانوی راست بایستید و لگن را به سمت دیوار فشار دهید تا کشش را در قسمت خارجی ران و تنه خود حس کنید.
- این وضعیت را تا 10 شماره نگهدارید .
- این تمرین را 10 بار تکرار کنید .
به یک طرف کچ کردن لگن
برای انجام این تمرین، مراحل زیر را با دقت دنبال کنید:
- با زانوهای صاف پشت دیوار استخر بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه‌ها از هم باز کنید.
- عضلات شکم و باسن را به آرامی منقبض کنید.
- قوس کمر را به دیوار بچسبانید به گونه‌ای که قوس کمر شما از بین برود.
- این وضعیت را به مدت 10 شماره حفظ کنید.
- تمرین را 10 بار تکرار کنید.
این تمرین به تقویت عضلات شکم و پایین‌تنه کمک کرده و به بهبود وضعیت بدنی شما می‌انجامد.
تقویت عضلات شکمی
پشت دیوار استخر بایستید و در همان حالت میله اطراف استخر را بگیرید کمر خود را به دیواره استخر بچسبانید و به آرامی پای خود را از کف استخر بلند کنید تا زانو های شما 90 درجه شود. این وضعیت را تا 10 شماره نگهدارید . این تمرین را 10 بار تکرار کنید .
سوالات متداول
1- آب درمانی چگونه به درمان درد دیسک کمر کمک می‌کند؟
آب درمانی با استفاده از خواص درمانی آب، شناوری و فشار هیدرو استاتیک به کاهش درد و بهبود حرکت مفاصل و عضلات در افراد مبتلا به دیسک کمر کمک می‌کند. این روش باعث کاهش فشار روی عضلات و تسکین درد می‌شود.
2- چه تفاوت‌هایی بین راه رفتن در آب و خشکی برای تقویت عضلات کمر وجود دارد؟
راه رفتن در آب به دلیل شناوری که وزن بدن را کاهش می‌دهد و فشار کمتری به مفاصل وارد می‌شود، موثرتر از راه رفتن در خشکی است. همچنین در آب تمرینات انرژی بیشتری مصرف کرده و عضلات قوی‌تری ساخته می‌شود.
3- چگونه آب درمانی می‌تواند در کاهش درد و تقویت عضلات شکم و کمر موثر باشد؟
فشار هیدرو استاتیک و شناوری آب به تقویت عضلات شکم و کمر کمک می‌کند. با انجام تمرینات خاص مانند کشش و تقویت عضلات شکم در آب، می‌توان فشار کمتری به کمر وارد کرده و وضعیت بدنی بهتری ایجاد کرد.
4- آیا آب درمانی برای همه بیماران مناسب است؟
خیر. افراد مبتلا به تب، نارسایی قلبی شدید، بی‌اختیاری ادرار یا عفونت باید از آب درمانی پرهیز کنند. همچنین مشاوره با پزشک برای افراد مبتلا به مشکلات خاص ضروری است.
5- آیا استفاده از دستگاه‌های تردمیل زیر آب باعث افزایش سرعت و کارایی تمرینات می‌شود؟
بله. دویدن و راه رفتن در آب سرعت فرد را بیشتر از خشکی می‌کند. استفاده از دستگاه تردمیل زیر آب به طور قابل توجهی باعث افزایش مقاومت و در نتیجه تقویت عضلات می‌شود.
نتیجه گیری
آب درمانی به عنوان یک روش طبیعی و مکمل برای درمان دردهای کمر و تقویت عضلات، نه تنها فشار کمتری به مفاصل وارد می‌کند، بلکه با استفاده از شناوری آب و فشار هیدرو استاتیک، روند بهبود را تسریع می‌بخشد. این روش علاوه بر کاهش درد و التهاب، به تقویت عضلات شکم، کمر و پایین‌تنه کمک کرده و انعطاف‌پذیری بدن را بهبود می‌بخشد. ترکیب آب درمانی با تمرینات ویژه می‌تواند به طور چشمگیری کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیسک کمر را ارتقا دهد. با رعایت نکات ایمنی و مشاوره پزشکی، این روش می‌تواند یک راهکار مؤثر و کم‌خطر برای درمان و پیشگیری از آسیب‌های بیشتر باشد.
